آزمایش آنتی‌بادی ضد‌هسته‌ای (ANA)

Antinuclear Antibodies

آنتی‌بادی‌های ضد‌هسته‌ایAntinuclear Antibodies یا ANA گروهی از آنتی‌بادی‌ها هستند که به‌وسیله سیستم ایمنی فرد، زمانی که در تشخیص ترکیبات خودی از غیر خودی دچار نقصان و اشکال باشد، ساخته می‌شوند. این آنتی‌بادی‌ها که با نام «اتو‌آنتی‌بادی» خوانده می‌شوند، به سلول‌های سالمِ خودی حمله‌ور شده و موجب بروز علائم و نشانه‌هایی از قبیل التهاب بافت‌ها و ارگان‌ها، درد مفاصل، دردهای عضلانی و خستگی می‌شوند.

ANA بطور اختصاصی ترکیباتی را هدف قرار می‌دهد، که در هسته یک سلول وجود دارد و از این رو، Antinuclear خوانده می‌شود.

در آزمایش ANA وجود این آنتی‌بادی‌ها در خون بیمار مورد شناسایی قرار می‌گیرند.

آزمایش‌ها ← تشخیص طبی ← ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
سرم

شرایط پیش از آزمایش:
این آزمایش نیازی به ناشتا بودن و یا محدودیت خاص در رژیم غذایی ندارد اما در مورد داروهای مصرفی باید با پزشک مشورت شود.

زمان تقریبی اعلام نتیجه:
دو روز

روش انجام:
ELISA

اسامی دیگر:
Fluorescent Antinuclear Antibody, FANA, ANA IgG Screen, ANA Screen, Antinuclear Ab

علل تجویز آزمایش

آزمایش ANA متداول‌ترین و حساس‌ترین روش برای تشخیص و غربالگری لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) است. همچنین این آزمایش ممکن است در سایر بیماریهای اُتوایمیون مانند آرتریت‌روماتوئید، اسکلرودرما، سندرم شوگرن، بیماری‌های بافت همبند (MCTD)، سندرم شارپ، پلی‌میوزیت، درماتومیوزیت، هپاتیت‌اُتوایمیون و کولیت اولسراتیو مثبت باشد.

نحوه انجام آزمایش

آزمایش‌های ANA با استفاده از سنجش‌های مختلف (میکروسکوپ فلورسانس با ایمونوفلورسانس غیر‌مستقیم و یا با ELISA) انجام می‌شوند و نتایج به صورت تیتر گزارش می‌شوند. تست مثبت قوی ANA در روش فلورسانس تیتر بیش از ۱/۱۸۰، و در روش الایزا اعداد بالای IU/mL۳ یا ۳۰AU/mL را نشان می‌دهد. طی روند موفق درمان و کاهش فعالیت بیماری‌های روماتیسمی، تیتر ANA کاهش می‌یابد و حتی ممکن است منفی شود، ولی منفی شدن آن تضمینی برای عدم‌عود بیماری و مثبت شدن مجدد نیست.

آزمایش‌های تکمیلی

ENA Panel, Complement, AMA, Autoantibodies, Anti-dsDNA, Anti-histone, Anti- Topo I(Scl-70), Anti- SSA/Ro, Anti-SSB/La, Anti-Jo-1

مراحل انجام آزمایش در آزمایشگاه نانو

رزرو وقت آزمایش
نوبت‌دهی آزمایش با مراجعه حضوری، و یا تماس با شماره ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ امکان‌پذیر است.
نمونه‌گیری
خون‌گیری با حضور در آزمایشگاه، و یا در صورت نیاز در منزل شما با هماهنگی قبلی توسط پرسنل آزمایشگاه انجام خواهد شد.
ارسال نتیجه آزمایش
پس از تکمیل و تسویه حساب، نتایج آزمایش به صورت الکترونیکی، و همچنین با مراجعه حضوری و یا با پیک ارسال می‌شود.

عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی

← نمونه سرم به شدت همولیز یا لیپمیک موجب تداخل در نتایج آزمایش می‌شود.

← در درمان با کورتیکواستروئیدها، منفی کاذب مشاهده می‌شود.

← در سندرم‌های وابسته به دارو که در اثر مصرف آمیودارون (Amiodarone) و اتوسوکسیماید (Ethosuximide) ایجاد می‌شود، مثبت کاذب مشاهده می‌گردد. سایر داروهایی که منجر به نتایج مثبت کاذب می‌گردند عبارتند از استازولامید، اسید آمینو سالسیلات، کلرپروتیکسن، کلروتیازیدها، گریزئوفولین، هیدرالایزین، پنی‌سیلین، فنیل‌بوتازون، فنی‌توئین، پروکایین‌آمید، استرپتومایسین، سولفونامیدها، و تتراسایکلین.

← در یک‌سوم در افراد مسن بالای ۶۵ سال، تیتر پایینی از ANA مشاهده می‌شود بدون آنکه بیمار باشند.

اطلاعات بیشتر

این آزمایش موجب اسکرینینگ وجود و یا عدم‌وجود آنتی‌بادی بر علیه آنتی‌ژن‌های محلول هسته سلول‌ها می‌شود و به‌خصوص در تشخیص SLE (لوپوس اریتماتوی سیستمیک) کاربرد دارد. وجود هر نوع آنتی‌بادی بر علیه آنتی‌ژن‌های محلول هسته‌ای این آزمایش را مثبت می‌کند.

در این آزمایش انواع مختلفی از سلول‌ها همانند HEP-2 (Human Epitheloma Cell) و یا سلول‌های BHK (Baby Hamster Kidney Cell) به عنوان منبع آنتی‌ژن‌های محلول هسته‌ای در سطح یک اسلاید مخصوص کوت (coat) می‌شود و پس از افزودن سرم بیمار، اگر آنتی‌بادی ضد هسته‌ای در سرم وجود داشته باشد این آنتی‌بادی‌ها به آنتی‌ژن سطح لام متصل شده و کمپلکس آنتی‌ژن-آنتی‌بادی ایجاد می‌شود.

سپس در مرحله بعد آنتی‌بادی دومی به سطح لام اضافه می‌شود که یک نوع آنتی-آنتی‌بادی است و به یک ماده فلورسنت‌مانند FITC کونژوگه شده است. اتصال این آنتی‌بادی دوم به کمپلکس سطح لام، فلورسانسی ایجاد می‌کند که با میکروسکوپ فلورسنت قابل مشاهده و بررسی است.

در تست ANA از یک روش غیر مستقیم فلوئورسانس (IIFA) استفاده می‌شود که چندین الگوی رنگ‌آمیزی شامل هموژن، نوکلئار، محیطی و لکه‌ای می‌دهد. این الگوها در تشخیص پروسه بیماری‌های خاص به‌کار می‌روند.

Homogenous pattern (یکنواخت): این الگو بیانگر وجود Anti-ds DNA، Anti-histone و Anti-Topo I است و در ۶۰% از بیماران لوپوسی مشاهده می‌شود.
Peripheral pattern (محیطی): این الگو بیانگر وجود Anti-ds DNA است و در بیماران لوپوس اریتماتوی سیستمیک مشاهده می‌شود.
Diffuse pattern (منتشر): این الگو بیانگر وجود Anti-histone است و در ۹۵% موارد لوپوس دارویی و ۶۰% بیماران لوپوس اریتماتوی سیستمیک مشاهده می‌شود.
Speckled pattern (نقطه‌نقطه): این الگو بیانگر وجود Anti-SSB/La ، Anti-SSA/RO، Anti- RNP، Anti- RNA Polymerase III، Anti- Sm است و در ۶۰% از بیماران مبتلا به سندروم شوگرن و ۳۵% بیماران لوپوسی مشاهده می‌شود.
Nucleolar pattern: این الگو بیانگر وجود Anti- Scl-70 (DNA Topoisomerase) است و در بیماران اسکلرودرما مشاهده می‌شود.
Cytoplasmic pattern: این الگو بیانگر وجود Anti- Jo-1 (Anti-histidyl-tRNA synthetase) و ریبوزومال p پروتئین است و در بیماران پلی‌میوزیت مشاهده می‌شود.
Centrometric pattern: این الگو بیانگر وجود Anti- CENP-A & Anti- CENP-B است و در بیماران اسکلرودرما مشاهده می‌شود.

توجه: نتایج ANA مثبت ممکن است در افراد بدون هرگونه بیماری خود ایمنی شناخته‌شده وجود داشته باشد.

توجه
کلیه اطلاعات پزشکی مطرح شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مراجعان گرامی است و به‌هیچ‌عنوان به‌عنوان جایگزین تشخیص، اظهار نظر، و رژیم درمانیِ تجویز شده توسط پزشک نمی‌تواند باشد. برای کسب اطلاع از وضعیت سلامتی خود و پاسخ به سؤالات احتمالی در مورد نتیجه آزمایش‌ها، به پزشک خود مراجعه فرمایید.