آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات آزاد

Prostate Specific Antigen (PSA) Free

از این آزمایش برای غربالگری مردان از نظر سرطان پروستات (هر چند در حال حاضر توافقی در مورد استفاده از این تست برای غربالگری مردان بدون علامت سرطان پروستات وجود ندارد) برای کمک به تعیین لزوم انجام بیوپسی از پروستات، برای پایش اثربخشی درمان سرطان پروستات، و تشخیص عود سرطان پروستات، هنگامی که مردی دارای علائم مطرح کننده سرطان پروستات مانند ادرار کردن مشکل، دردناک و یا مکرر است، و همچنین در طول درمان سرطان پروستات و پس از آن در فواصل منظم استفاده می‌شود.

آزمایش PSA آزاد معمولا هنگامی که فرد افزایش خفیف در PSA توتال دارد، تجویز می‌شود.

آزمایش‌ها ← تشخیص طبی ← هورمون‌شناسی

نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
سرم

شرایط پیش از آزمایش:
توصیه می‌شود بیمار ناشتا باشد و از انزال یک روز قبل از نمونه‌گیری اجتناب کند.
نمونه‌گیری حداقل ۴ هفته بعد از معاینه رکتال (DRE) و انجام بیوپسی سوزنی پیشنهاد می‌شود.
در صورت استفاده از سنجش RIA، بیمار نباید اخیراً با مواد رادیواکتیو مواجهه داشته باشد.

زمان تقریبی اعلام نتیجه:
یک روز

روش انجام:
CLIA/ECL

اسامی دیگر:
PSA (Prostate-Specific Antigen), Free PSA, PSA Free Ratio, PSA Ratio

علل تجویز آزمایش

غربالگری تشخیص اولیه سرطان پروستات و افتراق آن از هیپرتروفی پروستات (انجام این آزمایش همراه با معاینه رکتال، در حدود ۹۰% موارد سرطان پروستات قابل تشخیص خواهد بود.)
ارزیابی خطر ابتلا به سرطان پروستات در بیماران با PSA توتال حد واسط یا کمی افزایش‌یافته (۴-۱۰ng / ml) و کمک به انتخاب افرادی که باید برای پیگیری نمونه‌برداری از پروستات (بیوپسی پروستات) داشته باشند.
ارزیابی بیماران پس از درمان.

دلایل احتمالی افزایش

در بیماران مبتلا به آدنوکارسینوم پروستات، درصد بالاتری از PSA به صورت متصل به پروتئین است (بیشتر از ۹۰%). جزء باند نشده free PSA خوانده می‌شود و به جزء باند شده Complexed PSA گفته می‌شود. اندازه‌گیری اجزاء آزاد و باند شده ممکن است در غربالگری مردانی که یافته‌های دوپهلو دارند مفید باشد.

هدف این گونه غربالگری، کاهش تعداد بیوپسی‌های غیرضروری در مردانی است که غلظت‌های PSA توتال آنها در بازه ۴-۱۰ng/ml است. در مواردی که PSA توتال کمتر از ۲٫۵، ۳ یا ۴ است، این روش نتیجه‌ای ندارد. مقادیر کم fPSA ممکن است در شرایط خوش‌خیم همچون پروستاتیت نیز دیده شود. در افراد مبتلا به کارسینوم پروستات متوسط درصد fPSA پایین‌تر است. به طور تیپیک نسبت fPSA به total PSA در مردان طبیعی، بیشتر از ۲۵% و در مبتلایان به کارسینوم پروستات کمتر از ۲۵% است. پیشنهاد می‌شود مردانی که افزایش خفیف PSA توتال دارند مورد بررسی بیشتر قرار گیرند.

مراحل انجام آزمایش در آزمایشگاه نانو

رزرو وقت آزمایش
نوبت‌دهی آزمایش با مراجعه حضوری، و یا تماس با شماره ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ امکان‌پذیر است.
نمونه‌گیری
خون‌گیری با حضور در آزمایشگاه، و یا در صورت نیاز در منزل شما با هماهنگی قبلی توسط پرسنل آزمایشگاه انجام خواهد شد.
ارسال نتیجه آزمایش
پس از تکمیل و تسویه حساب، نتایج آزمایش به صورت الکترونیکی، و همچنین با مراجعه حضوری و یا با پیک ارسال می‌شود.

عوامل احتمالی تداخل دارویی و آزمایشگاهی

← سطوح بالای PSA ممکن است در پروستاتیت و هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) و نیز با افزایش سن مردان دیده شود.

← انجام معاینه رکتال در ۴۸ ساعت اخیر (DRE)، دستکاری پروستات توسط بیوپسی یا برداشتن پروستات، PSA را افزایش می‌دهد.

← دوچرخه‌سواری، انزال در مدت ۲۴ ساعت قبل از آزمایش، و عفونت پروستات می‌توانند سطح PSA را افزایش دهند.

← مصرف برخی داروهای شیمی‌درمانی مانند سیکلوفسفامید و متوترکسات، ممکن است باعث افزایش یا کاهش سطح PSA شود.

اطلاعات بیشتر

PSA پروتئینی است که عمدتاً توسط سلول‌ها در پروستات تولید می‌شود. بیشتر PSA به داخل مایع منی رها می‌شود، اما مقدار کمی از آن نیز به درون جریان خون رها می‌شود. PSA به دو شکل در خون موجود است: آزاد (Free) و کمپلکس (cPSA) متصل به یک پروتئین.
free PSA / total PSA یک تست غربالگری برای طبقه‏بندی مردانی است که یافته‏های آزمایشگاهی یا بالینی دوپهلو و مبهم دارند و ممکن است از بررسی بیوپسی پروستات سود ببرند. این گروه شامل کسانی می‌شود که افزایش خفیف در PSA توتال داشته یا اندازه پروستات در سونوگرافی بزرگ است.

این آزمایش در کمک به تعیین لزوم انجام بیوپسی از پروستات، پایش اثربخشیِ درمان سرطان پروستات، و تشخیص عود سرطان پروستات مفید است.
این آزمایش برای افرادی که دارای علائم مطرح‌کننده سرطان پروستات مانند اِشکال در ادرار کردن، ادرار دردناک و یا مکرر، و همچنین در طول درمان سرطان پروستات، و پس از آن در فواصل منظم تجویز می‌شود.
PSA آزاد اصولا هنگامی که بیمار افزایش خفیف در PSA توتال دارد، تجویز می‌شود.
مقادیر پایین fPSA در حالات خوش‌خیمی همچون پروستاتیت هم دیده می‌شود.

توجه
کلیه اطلاعات پزشکی مطرح شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی مراجعان گرامی است و به‌هیچ‌عنوان به‌عنوان جایگزین تشخیص، اظهار نظر، و رژیم درمانیِ تجویز شده توسط پزشک نمی‌تواند باشد. برای کسب اطلاع از وضعیت سلامتی خود و پاسخ به سؤالات احتمالی در مورد نتیجه آزمایش‌ها، به پزشک خود مراجعه فرمایید.