در صورتی که پریود نشده باشید اما نتیجۀ آزمایش بارداری منفی باشد، ممکن است سردرگم شوید. آیا من باردار هستم؟ اگر باردار نیستم، پس چرا پریود نشدهام؟
به هیچ وجه نگران نباشید؛ دلایل متعددی برای پریودنشدن و عدم مشاهدۀ نتیجۀ مثبت (یا نتیجۀ منفی کاذب) وجود دارد. با فرض انجام آزمایش در شرایط مطلوب و زمان مناسب، به ندرت ممکن است نتیجۀ بهدستآمده، اشتباه باشد.
پریود از دسترفته و آزمایش بارداری منفی
شایعترین حالت
شما باردار نیستید و پریود شما به دلایل دیگری به تاخیر افتاده است
شما باردار هستید اما هنوز هورمون نشاندهندۀ بارداری به اندازۀ کافی تولید نشده است تا در آزمایش، تشخیص داده شود.
کیت آزمایش، معیوب است
شما باردار هستید اما کیت آزمایش به درستی کار نمیکند
کمتر شایع
شما باردار هستید اما مشکلی وجود دارد
مشاهدۀ نتیجۀ منفی در صورتی که انتظار نتیجۀ مثبت را داشته باشید، میتواند استرسزا و از نظر احساسی، اتفاقی چالشبرانگیز باشد. در بیشتر مواقع، عدم قطعیت نتیجه تا چند روز بعد برطرف میشود؛ یا پریود میشوید و یا اینکه آزمایش دیگری انجام داده و متوجه میشوید که باردار هستید. به ندرت پیش میآید که نتیجۀ بهدستآمده اشتباه باشد.
در اینجا به بررسی برخی از دلایل دریافت نتیجۀ منفی با وجود پریودنشدن میپردازیم.
نتیجۀ منفی کاذب
نتیجۀ منفی کاذب به این معناست که شما باردار هستید اما نتیجۀ آزمایش، منفی میشود. شایعترین دلیل برای این اتفاق، این است که شما خیلی زود آزمایش را انجام دادهاید.
حتی اگر پریود شما باتوجه به زمانبندی چرخههای قاعدگی معمولی شما دیر شده باشد، ممکن است فرآیند تخمکگذاری در شما در اواخر ماه اتفاق بیفتد. نمیتوان اگر پریود نشوید و یا چرخۀ شما نامنظم شود، اتفاقی غیرطبیعی رخ داده است. علاوه بر این، ممکن است در محاسبه زمان آخرین چرخۀ قاعدگیتان اشتباه کرده و چند روز را جا انداخته باشید.
جدای از درجۀ حساسیت کیت آزمایش، تا زمانی که مدت زمان کافی از فرآیند تخمکگذاری و لقاح نگذشته باشد و بدن شما فرصت کافی برای تولید هورمون بارداری نداشته باشد، نتیجۀ آزمایش خانگی بارداری مثبت نخواهد شد.
در آزمایشهای بارداری با هورمون hCG سروکار داریم که با گذشت زمان و پیشرفت بارداری، میزان آن در بدن شخص باردار افزایش مییابد. محدودۀ طبیعی سطح هورمون hCG در افراد باردار میتواند بسیار متفاوت باشد. ممکن است سطح هورمون در بدن شما هنوز به قدری بالا نباشد که تشخیص داده شود (مخصوصاً اگر منتظر نمانده باشید که پریود شما واقعاً به تأخیر بیفتد).
یکی دیگر از دلایل رایج برای نتیجۀ منفی کاذب، عدم وجود هورمون hCG کافی در ادرار موردآزمایش است. در اوایل بارداری، اگر قبل از انجام آزمایش مقدار زیادی آب بنوشید، ادرار رقیق شده و غلظت هورمون در ادرار کاهش مییابد.
در صورتی که در اوایل دوران بارداری، آزمایش را در انتهای روز انجام دهید، غلظت هورمون در ادرار کمتر خواهد بود. وقتی برای مدتی ادرار خود را نگه میدارید؛ غلظت hCG در ادرار بیشتر خواهد شد؛ به همین دلیل توصیه میشود صبحهنگام و پس از بیدارشدن، اولین کاری که انجام میدهید، انجام آزمایش ادرار باشد.
خطاهای احتمالی آزمایش بارداری
نتیجۀ منفی کاذب میتواند ناشیاز خطاهای آزمایش باشد. در صورتی که برای خواندن نتیجه بیشاز حد منتظر بمانید، ممکن است نتیجۀ آزمایش شما به صورت کاذب، منفی شود. توجه داشته باشید هنگامی که نتیجه را خیلی دیر بخوانید، احتمال مشاهدۀ نتیجۀ مثبت کاذب بیشتر رایج است. دستورالعملهای مربوط به کیت آزمایش را به دقت مطالعه کنید. حتماً نتیجۀ آزمایش را در همان بازۀ زمانی توصیهشده در دستورالعملها بخوانید.
یکیدیگر از دلایل احتمالی نتیجۀ منفی کاذب، استفاده از کیت آزمایشی است که تاریخ انقضای آن گذشته باشد. نگهداری کیت در محل نامناسب (به عنوان مثال، در محیط گرم و مرطوب حمام)، میتواند باعث خرابشدن آن شود.
نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفنهای ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه بهصورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.
دلایل نادر برای عملکرد نادرست آزمایش بارداری
علتی نادر و غیرعادی برای نتیجۀ منفی کاذب این است که مدتزمان زیادی از دوران بارداری شما گذشته باشد. به عنوان مثال، اگر پریود شما هفتهها تا ماهها به تأخیر بیفتد و متوجه بارداری نشوید، ممکن است نتیجۀ آزمایش بارداری، منفی شود. این وضعیت را پدیده قلاب (Hook effect) مینامند. به بیانی ساده، پدیدۀ قلاب عبارت است از کسب نتیجۀ منفی به این خاطر که مقدار جزء مورد اندازهگیری (در اینجا هورمون hCG) از بالاترین استاندارد نیز بسیار بالاتر باشد. با توجه به این که نمودار سطح هورمون شبیه قلاب است، به این پدیده، پدیده قلاب گفته میشود.
یکی دیگر از دلایل غیرمعمول اما احتمالی برای دریافت نتیجۀ منفی کاذب، سهقلو یا حتی دوقلوزایی است. در این حالت، نتیجۀ منفی کاذب میتواند ناشیاز «پدیدۀ قلاب دوز بالا» باشد. بدین معنا که سطح بسیار بالا و غیرمعمول هورمون hCG میتواند باعث شود که نتیجۀ آزمایش بارداری به صورت کاذب، منفی شود.
علت دیگری که باعث منفیشدن کاذب آزمایش بارداری میشود و بسیار نادر است، واکنشندادن هورمون hCG با مواد شیمیایی ضدhCG است. بهتر است چند روز صبر کرده و دوباره آزمایش را انجام دهید.
دلایل نادر دریافت نتیجۀ منفی کاذب
در موارد نادر، بارداری خارجرحمی میتواند منجر به کسب نتیجۀ منفی کاذب شود. بارداری خارجرحمی زمانی رخ میدهد که جنین در جایی غیر از رحم، لانهگزینی کرده و رشد میکند. این بارداری معمولاً در لولههای فالوپ رخ میدهد اما ممکن است در قسمتهای دیگر نیز اتفاق بیفتد.
جنین در بارداری خارجرحمی به درستی رشد نمیکند و به جنین زنده تبدیل نمیشود. در بارداری خارجرحمی، تشکیل جفت به تأخیر افتاده و مانع تولید هورمون hCG میشود. در صورتی که بارداری خارجرحمی باعث پارگی لولۀ رحمی شود، میتواند بسیار خطرناک باشد.
بارداری خارجرحمی بسیار نادر است و در حدود ۱ مورد از هر ۴۰ بارداری رخ میدهد؛ با این حال ممکن است که کشنده باشد. حدود ۹ درصد از مرگومیرهای ناشی از بارداری، به خاطر بارداری خارجرحمی است.
یکی دیگر از دلایل نادر دریافت نتیجۀ منفی کاذب، بیماری تروفوبلاستیک بارداری (GTD) است که بیشتر با نام «بارداری مولار» شناخته می شود. GTD به گروهی از بیماریهای ایجاد کنندۀ تومور اشاره دارد که از جفت منشا میگیرند. این تومورها بسیار نادر بوده و به دنبال از کنترل خارجشدن سلولهای جفتی ایجاد میشوند. در کمتر از ۱ مورد از هر ۱۰۰ مورد، نوزاد سالم میتواند در نتیجۀ بارداری مولار متولد شود. معمولاً بارداری مولار با سقط جنین به پایان میرسد.
GTD باعث ایجاد سطوح بسیار بالای هورمون hCG میشود. همانطور که در بالا گفته شد، افزایش بسیارشدید سطح hCG میتواند باعث مشاهدۀ نتیجۀ منفی در آزمایشهای بارداری خانگی شود. اگرچه GTD نوعی تومور است، اما این تومور به ندرت از نوع سرطانی است. درمان GTD معمولاً تخلیۀ رحم است. اگر سطح هورمون بارداری باز هم بالا بماند، ممکن است نیاز به انجام شیمیدرمانی باشد.
علل دیگری که باعث به تاخیرافتادن پریود میشوند
شایعترین دلیل برای تاخیر در قاعدگی و نتیجۀ منفی آزمایش بارداری این است که به دلیلی به غیر از بارداری، پریود شما به تاخیر افتاده است. داشتن یک یا دو چرخۀ قاعدگی نامنظم در طول سال، غیرمعمول نیست و الزاماً به معنی وجود مشکل نیست.
دلایل به تاخیرافتادن چرخۀ قاعدگی که ناشی از بارداری نیستند:
- شیر دادن
- استرس زیاد
- پیشگیری از بارداری با روشهای هورمونی
- بیماری
- اختلالات خواب
- ورزش و فعالیت جسمانی زیاد
- مسافرت
تغییر سبک زندگی
اگر قبل از تخمکگذاری، بیماری و یا استرس بیشاز حد داشته باشید، ممکن است چرخۀ قاعدگی شما از بین برود و پریود نشوید. اگر به نوزاد شیر میدهید و چرخۀ قاعدگی شما به تازگی شروع شده، احتمالاً تا زمانی که بدن به تنظیم خود بپردازد، قاعدگی شما نامنظم باشد. این اتفاق میتواند تشخیص دقیق زمان پریود را دشوار کند. اگر در سن ۴۰ سالگی هستید و پریود شما به تاخیر افتاده است، میتواند نشانۀ ورود به دوران یائسگی باشد. با این حال، نباید تصور کرد که امکان ندارد باردار باشید؛ حتماً آزمایش را انجام دهید!
اگر اخیراً مصرف قرصهای ضدبارداری را متوقف کردهاید، این امر میتواند بر چرخۀ قاعدگی شما نیز تأثیرگذار باشد. قرصهای ضدبارداری بر چرخۀ طبیعی شما تأثیر گذاشته و مانع تخمکگذاری میشود. پس از مصرف داروهای ضدبارداری هورمونی، چند ماه طول میکشد تا سطح هورمونهای بدن به حالت عادی برگردد. در صورتی که چند چرخۀ اول کمی نامنظم باشند، نگران نشوید.
روشهای درمان باروری
یکی دیگر از دلایل احتمالی پریودنشدن، استفاده از روشهای درمانی باروری است. اگر چرخههای شما معمولاً کوتاه هستند، داروهای باروری مانند کلومید (کلومیفن) ممکن است طول چرخۀ را افزایش دهند. اگر به تازگی از روشهایIVF ، IUI یا تزریق دارو استفاده کرده باشید، ممکن است تاریخ قاعدگی موردانتظار شما به هم بخورد.
اگر در طول درمان تحتنظر بوده باشید، احتمالاً بدانید که چه زمانی تخمکگذاری خواهید داشت. شما میتوانید روز تخمکگذاری را یکی از روزهای زیر در نظر بگیرید:
- روز تلقیح
- روز بازیابی تخمک
- ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از تزریق عامل تحریککننده (پرگنیل، اُویدرِل یا نُوارِل)
برای تعیین اینکه آیا واقعاً پریود شما به تاخیر افتاده است یا خیر، ۱۴ روز پس از «روز تخمکگذاری» صبر کنید. اگر ۱۴ روز هنوز سپری نشده است، نمیتوان گفت پریود شما به تاخیر افتاده است.
چرخههای قاعدگی نامنظم و آمنوره
بارداری تنها دلیلی نیست که باعث شود برای مدت طولانی پریود نشوید. برای بیشتر افراد، چرخههای قاعدگی طبق یک زمانبندی مشخص اتفاق میافتد اما برای برخی از افراد نیز چرخههای نامنظم، اتفاقی طبیعی است. چرخههای قاعدگی نامنظم میتوانند تشخیص اینکه آیا واقعاً قاعدگی شما به تاخیر افتاده است یا خیر را دشوار کند. همچنین ممکن است یک چرخۀ قاعدگی (یا بیشتر) را به طور کامل از دست بدهید (آمنوره).
علل احتمالی دیگر برای پریود دیررس یا عدم قاعدگی چندماهه عبارتند از:
- اضافهوزن شدید
- شیردادن
- شیمیدرمانی و پرتودرمانی
- ورزش و فعالیت جسمانی بیشاز حد
- عدم تعادل هورمونی (مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک یا مشکلات تیروئیدی)
- برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان فشار خون
- مشکلات هیپوتالاموس یا غدۀ هیپوفیز
- تشکیل جای زخم (اِسکار) در بافت پوششی رحم
- برخی از روشهای پیشگیری از بارداری
چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرید
اگر پریود شما یک تا دو هفته به تأخیر افتاده و هنوز هم نتیجۀ آزمایش بارداری شما منفی میشود، بهتر است به متخصص زنانوزایمان مراجعه کنید. در صورتی که چرخههای قاعدگی شما نامنظم است، بهتر است با پزشک مشورت کنید. بسته به شرایطتان، اگر بیش از دو یا سه ماه پریود نشوید، پزشک با انجام اقداماتی خاص، باعث پریودشدن شما میشود.
در صورتی که چرخههای قاعدگی شما قبلاً منظم بوده اما حالا نامنظم شده است و یا قاعدگی شما بیش از سه ماه پس از قطع مصرف قرصهای ضدبارداری هنوز هم نامنظم است، باید به پزشک مراجعه کنید. چرخههای قاعدگی نامنظم میتوانند منجر به ناباروری شوند.
فوراً با مرکز درمانی یا پزشک خود تماس بگیرید
در صورت بهتاخیرافتادن قاعدگی و بروز یکی از علائم یا نشانههای زیر که میتواند به معنی بارداری خارجرحمی باشد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و یا به اورژانس مراجعه کنید.
- خونریزی ناگهانی واژینالی
- غش یا سرگیجۀ شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شدید در قسمت شکم یا لگن
- درد شانه
نکته پایانی
همزمانی یک دوره پریود به تاخیرافتاده و نتیجه منفی کاذب تست بارداری طبیعتاً میتواند باعث آشفتگی شما شود، اما برخی احتمالات برای بروز این مسئله وجود دارد. اگر باردار نیستید، معمولا به این معناست که عادت ماهانه شما به تاخیر افتاده است. اگر باردار هستید، احتمالاً برای انجام آزمایش به اندازه کافی صبر نکردهاید.
توصیه میشود این علائم نگرانکننده را نادیده نگیرید. هرچه زودتر احتمالات ممکن را بررسی کنید، زودتر میتوانید متوجه شوید که چه اتفاقی در حال وقوع است تا در صورت لزوم از تمهیدات مناسب بهرهمند شوید.
دانستنیهای بیشتر درباره
انواع تستهای بارداری
همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند
بارداری، دورانی شگفتانگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود بههمراه دارد.
اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفنهای ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.