بارداری بالینی، به نوعی از بارداری گفته میشود که هم با سطح بالای هورمون بارداری (hCG) و هم با سونوگرافی ساک حاملگی، ضربان قلب و قطب جنین تأیید میشود.
تشخیص ضربان قلب جنین با داپلر و فتوسکوپی نیز بارداری را از نظر بالینی تایید میکند.
مروری کوتاه بر این وضعیت
گاهی اوقات، پیش از این که بارداری از طریق سونوگرافی تایید شود، سقط جنین رخ می‌دهد. این وضعیت با عنوان بارداری شیمیایی شناخته میشود.
درک تعاریف و تفاوت بین بارداری شیمیایی، بارداری بالینی و علائم بارداری میتواند گیج‌کننده باشد. در این‌جا در رابطه با آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
علائم بارداری
علائم بارداری، همان مواردی است که در هنگام بارداری تجربه کرده و احساس می‌کنید. این علائم شامل خستگی، حساسیت پستان‌ها و حالت تهوع صبحگاهی میشود.
با این حال، نمی‌توان صرفاً بر اساس علائم، بارداری را تایید کرد. علائمی که اصطلاحاً با عنوان علائم بارداری شناخته می‌شوند، ممکن است ناشی از بیماری‌های دیگر، استرس و حتی علائم منظم پیش‌از قاعدگی باشند.
همچنین ممکن است باردار باشید و علائم اولیه نداشته باشید. تنها علامت قابل‌توجه، ممکن است پریود به‌تاخیرافتاده یا از دست‌رفته باشد.
بارداری شیمیایی و بارداری بالینی
اصطلاح بارداری شیمیایی به این معنی است که بارداری صرفاً براساس مواد شیمیایی تشخیص داده شده است.
در بارداری شیمیایی، تشخیص بر اساس سطح هورمون بارداری یا hCG (نوعی مادۀ شیمیایی بیولوژیک) انجام میشود. بارداری ممکن است دو هفته پس از لقاح، از نظر شیمیایی تشخیص داده شود. در این حالت چنین در نظر گرفته میشود که مادر در هفتۀ چهارم بارداری قرار دارد.
اصطلاح بارداری بالینی به این معناست که علائم بالینی جنین قابل‌مشاهده هستند. علائم بالینی، علائمی هستند که قابل‌مشاهده یا شنیدن هستند؛ این در حالی است که هورمون‌های شیمیایی را نمی‌توان مشاهده کرد، مگر این‌که از میکروسکوپ الکترونی استفاده کنید.
اولین علائم بالینی بارداری در حدود هفتۀ پنجم بارداری یا یک هفته پس از پریود به‌تاخیرافتاده قابل تشخیص هستند.
بارداری بالینی
• با آنچه دیده یا شنیده میشود، قابل‌تشخیص است.
• در هفته پنجم تا ششم بارداری قابل‌تشخیص است.
• معمولاً از طریق سونوگرافی تأیید میشود.
بارداری شیمیایی
- تشخیص بارداری به صورت شیمیایی و از طریق سنجش سطح هورمون بارداری انجام میشود.
- میتواند دو هفته پس از لقاح یا در هفتۀ چهارم بارداری تشخیص داده شود.
- علائم، قابل‌دیدن یا شنیدن نیستند.
علائم بالینی بارداری و زمان بروز آن‌ها
زمانی که پزشک در جستجوی علائم بالینی بارداری است، به احتمال زیاد به دنبال موارد زیر میگردد.
نمایان‌شدن کیسۀ زرده
کیسۀ زرده، اولین ساختاری است که در کیسۀ حاملگی قابل‌مشاهده است. این کیسه، وظیفۀ تامین تغذیۀ جنین اولیه را برعهده دارد. کیسۀ زرده را می‌توان از طریق سونوگرافی ترانسواژینال در حدود هفتۀ ششم بارداری (دو هفته پس از پریودنشدن در موعد مقرر) مشاهده کرد.
کیسۀ زرده با اندازۀ غیرطبیعی (بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از حد معمول)، ممکن است نشان‌دهندۀ وجود مشکل باشد. در این مورد، لازم است که توسط پزشک تحت مراقبت و نظارت قرار بگیرید.
نمایان‌شدن ساک حاملگی
ساک حاملگی همان ساختاری است که بعدها به کیسۀ آمنیوتیک تبدیل میشود. این ساک، حفره‌ای پر از مایع است که جنین داخل آن قرار دارد. جنین در این مرحله بسیار کوچک بوده و در سونوگرافی به وضوح قابل‌مشاهده نیست.
ساک حاملگی را می‌توان از طریق سونوگرافی ترانسواژینال و یک هفته پس از پریودنشدن در موعد مقرر مشاهده کرد. در این زمان، شما در هفتۀ پنجم بارداری قرار دارید.
نمایان‌شدن قطب جنین (فتال پل)
قطب جنین اولین موردی است که در سونوگرافی جنین در حال رشد دیده میشود. قطب جنین در سونوگرافی، به شکل «ناحیهای ضخیم» که متصل به کیسۀ زرده است، دیده میشود.
تکنسین سونوگرافی معمولاً میتواند قطب جنین را در حدود هفتۀ پنجم یا ششم بارداری (یا دو هفته‌و‌نیم پس از پریودنشدن در موعد مقرر) مشاهده کند.
نمایان‌شدن ضربان قلب جنین
اولین نشانه‌های ضربان قلب جنین را می‌توان از طریق سونوگرافی ترانسواژینال مشاهده کرد. برای اولین‌‌بار ممکن است ضربان قلب جنین در حدود هفتۀ ۵، ۶ یا ۷ نمایان شود.
مشاهدۀ ضربان قلب قوی جنین با استفاده از سونوگرافی ترانسواژینال در هفتۀ هفتم، نشان‌دهندۀ کاهش قابل‌توجه خطر سقط جنین است.
در صورتی که ضربان قلب مشاهده نشود، پزشک ممکن است مجدداً هفتۀ بعد درخواست سونوگرافی کند. اگر هم‌چنان ضربان قلب جنین در سونوگرافی ترانسواژینال تا هفتۀ ۸ یا ۹ دیده نشد، پزشک اقدام به ارزیابی مجدد زمان‌بندی وقایع بارداری میکند. ضمناً ممکن است برای سنجش سطح هورمون hCG و پروژسترون از شما بخواهد که آزمایش خون بدهید.
در برخی موارد، عدم مشاهدۀ ضربان قلب تا هفتۀ نهم، نشان‌دهنده سقط‌شدن جنین است. در این موارد می-توانید با پزشک خود مشورت کنید.
شنیدن صدای ضربان قلب جنین
تشخیص ضربان قلب جنین با استفاده از دستگاه داپلر نیز جزو علائم بالینی بارداری محسوب میشود. ضربان قلب جنین به طور قابل‌توجهی سریع‌تر از ضربان قلب مادر است و به این ترتیب پزشک میتواند بین ضربان قلب مادر و نوزاد تمایز قائل شود.
حتی اگر ضربان قلب جنین در هفتۀ ۵ یا ۶ از طریق سونوگرافی ترانسواژینال قابل مشاهده باشد، شنیدن آن با دستگاه داپلر نیازمند این است که حداقل تا هفتۀ دهم بارداری صبر کنید.
معمولاً پزشک میتواند ضربان قلب را با استفاده از دستگاه داپلر در حدود هفتۀ ۱۰ تا هفته ۱۲ بارداری تشخیص دهد.
در صورتی که وی موفق به انجام این کار نشد، نگران نشوید؛ زیرا گاهی موقعیت نوزاد میتواند شنیدن ضربان قلب با دستگاه داپلر را دچار مشکل کند.
اگر دستگاه داپلر خانگی دارید، احتمالاً در هفتۀ ۱۰ تا ۱۲ نمی‌توانید ضربان قلب را بشنوید؛ این کار نیازمند مهارت است. اگر نگران هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.
حس‌کردن حرکات جنین
در گذشته، حرکات جنین به عنوان یک علامت بالینی بارداری در نظر گرفته می‌شد. حرکت جنین توسط مادر در زودترین حالت از هفتۀ ۱۶ و در دیرترین حالت، از هفتۀ ۲۵ قابل احساس است.
با تکنولوژیهای امروزی، از حرکات جنین به ندرت برای تشخیص بارداری استفاده میشود. سونوگرافی (برای مشاهدۀ جنین) و داپلر (برای شنیدن ضربان قلب جنین) می‌توانند خیلی زودتر، بارداری را از نظر بالینی تأیید کنند.
نیاز به مشاوره درمورد بارداری دارید؟
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و رزرو وقت آزمایش و راهنمایی شما عزیزان هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و در صورت درخواست، نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.
هنگامی که علائم بالینی بارداری به تاخیر می‌افتند یا دیده نمی‌شوند، به چه معناست؟
فرض کنید که نتیجۀ آزمایش بارداری شما مثبت بوده است و پزشک، درخواست انجام سونوگرافی میکند. اما پس از آن، آنچه را که انتظار دارید، مشاهده نمیکنید. ممکن است کیسۀ زرده یا ضربان قلب جنین مشاهده نشود.
قبل از این که نگران شوید، به خاطر داشته باشید که ممکن است تاریخ دقیق وقایع بارداری را به صورت اشتباه به پزشک اعلام کرده باشید. حتی یک هفته هم در هنگام بررسی علائم بالینی اولیه، تفاوت زیادی ایجاد میکند.
شایع‌ترین علت این است که فرآیند تخمک‌گذاری شما دیرتر از زمان محاسبه‌شده انجام شده است. به عنوان مثال، پزشک ممکن است بر اساس آخرین قاعدگی‌تان تصور کند که در هفتۀ ششم بارداری قرار دارید؛ در حالی که با فرض ۲۸ روزه بودن چرخۀ قاعدگی‌تان، شما در هفتۀ چهارم یا پنجم بارداری قرار دارید.
در صورتی که از روش IVF (روش تلقیح خارج‌رحمی) استفاده کرده باشید، غیرممکن است که در محاسبۀ تاریخ‌ها اشتباه رخ دهد. اگر هم فرآیند درمان باروری با روشی غیر از IVF و تحت نظارت دقیق انجام شود، می‌توانید زمان‌بندی دقیق وقایع بارداری را از تیم درمانی دریافت کنید.
یکی دیگر از دلایل احتمالی عدم مشاهده علائم بالینی در زمان‌های مورد‌انتظار، موقعیت رحم و محل کاشت جنین است که میتواند نمایان‌شدن علائم بالینی را به تأخیر بیندازد.
توجه داشته باشید که نوع سونوگرافی میتواند تاریخ‌هایی را که بتوانید هر یک از علائم را ببینید، تغییر دهد. سونوگرافی ترانسواژینال میتواند علائم بالینی بارداری را زودتر از سونوگرافی ترانس‌ابدومینال نشان بدهد.
مهارت تکنسین سونوگرافی و کیفیت تجهیزات نیز میتواند بر آنچه که مشاهده میشود، تأثیرگذار باشد.
همیشه در صورتی که موضوعی شما را نگران میکند، آن را با پزشک‌تان در میان بگذارید.
آیا بارداری شیمیایی، یک بارداری واقعی است؟
اگر منظور شما از «واقعی‌بودن بارداری»، بارورشدن تخمک توسط اسپرم باشد، پاسخ سوال بالا، مثبت است.
در مورد اصطلاحات بارداری شیمیایی و بارداری بالینی، سوءتفاهم‌های زیادی وجود دارد. خانم‌هایی که سقط جنین زودهنگام را تجربه کرده‌اند، گاهاً بارداری خود را «بارداری شیمیایی» می‌نامند و آن را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند.
در واقع، حاملگی شیمیایی مانند سایر حاملگی‌ها واقعی است؛ یک تخمک و یک اسپرم وجود دارند که با هم لقاح کرده و جنین را ایجاد میکنند.
ناراحت بودن در این زمان، عادی و قابل درک است.
بسیار از زنانی که بارداری شیمیایی داشته اند، در واقع حتی تصور نمی‌کنند که باردار شده‌اند. خبر خوب این است که بارداری شیمیایی به این معنا نیست که مشکلی برای شما پیش آمده یا هیچگاه نمی توانید نوزادی سالم به دنیا بیاورید.
دانستنی‌های بیشتر درباره
علائم اولیه و تشخیص بارداری
همراه با شما در مسیر سلامتی مادر و فرزند
بارداری، دورانی شگفت‌انگیز در زندگی خانوادگی است که موجی از خوشبختی و امید را با خود به‌همراه دارد.
اطمینان از سلامت مادر و فرزند در این مسیر، نیازمند مراقبت و نظارت منظم توسط مادر، اطرافیان، و همچنین تیم پزشکی است. در تمام این مسیر برای سنجش سلامتی شما و نوزادی که در آینده به خانواده شما خواهد پیوست، آزمایشگاه نانو در ارومیه همواره در کنار شماست.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات شما در زمینه بارداری و رزرو وقت آزمایش برای شما عزیزان هستند.