تفسیر نتایج انواع آزمایش‌های هورمونی

سیستم غدد درون‌ریز، شامل بافت‌هایی در بدن است که هورمون‌های مختلفی را تولید و در خون آزاد می‌کنند. هورمون‌ها، مولکول‌های پیام‌رسان شیمیاییِ ضروری برای ادامه حیات هستند. مشکلات هورمونی در حدود ۸۵% افراد رخ می‌دهد. اختلالات غدد درون‌ریز که در بزرگسالان حداقل ۵% شیوع دارند شامل دیابت، چاقی، پوکی استخوان، اختلال نعوظ، دیس‌لیپیدمی و تیروئیدیت است.

آزمایش‌های هورمونی از این جهت حائز اهمیت است که به شناسایی زودهنگام بیماری غدد درون‌ریز قبل از بروز علائم کمک می‌کند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، به بهبود کیفیت زندگی در افراد مبتلا به اختلالات غدد درون‌ریز کمک می‌کند.

تفسیر نتایج تست‌های هورمونی

بدن انسان بیش از ۵۰ نوع هورمون توسط غدد درون‌ریز تولید می‌کند که فرآیندهایی مانند رشد، باروری، متابولیسم، خلق و خوی، عملکرد جنسی و… را کنترل می‌کند. بازه نتایج نرمال برخی از مهم‌ترین تست‌ها برای چند هورمون کلیدی به‌طور خلاصه در این مطلب آمده است.

توجه به این نکته کلیدی مهم است که تفسیر نتایج آزمایش‌های هورمونی باید با احتیاط کامل و صرفاً توسط پزشک معالج انجام گیرد، زیرا نتیجه این تست‌ها برای هر جنسیت و بازه سنی، و مهم‌تر از آن با در نظر گرفتن شرایط هر بیمار، تفسیر متفاوتی دارد.

تست هورمون رشد

هورمون رشد توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می‌شود و مسئول رشد و نمو طبیعی است. اگر مقدار هورمون رشد خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، می‌تواند باعث مشکلات استخوان‌ها و توده عضلانی شما شود. هورمون رشد خیلی کم می‌تواند توده عضلانی و تراکم استخوان شما را کاهش دهد. هورمون رشد بیش از حد در بزرگسالان می‌تواند یک بیماری نادر به نام آکرومگالی ایجاد کند که در آن، استخوان‌ها شروع به ضخیم‌تر شدن می‌کنند. همچنین تومورهای هیپوفیز می‌توانند باعث مشکلات عدم‌تعادل هورمون رشد در بزرگسالان و کودکان شوند. مهم است که به یاد داشته باشید که عدم‌تعادل هورمون رشد، و شرایطی که باعث آن می‌شود، نادر است.

در کودکان، هورمون‌های رشد بررسی می‌شود تا مشخص گردد آیا کمبود هورمون رشد وجود دارد که موجب تأخیر در رشد یا بلوغ کودک شود یا خیر. از سوی دیگر، بیماری به نام ژیگانتیسم وجود دارد که بر اثر مقادیر بیش از اندازه هورمون رشد در کودکان ایجاد می‌گردد.

دو آزمایش رایج هورمون رشد عبارتند از:

 

نام آزمایش معرفی آزمایش محدوده مرجع
هورمون رشد انسان با آزاد شدن هورمون رشد در طی چند مرحله در شبانه‌روز، مقدار این ماده در ساعات مختلف روز، بسیار متفاوت می‌تواند باشد. بنابراین، نتایج این آزمایش به‌ندرت به تنهایی کاربرد دارد. اغلب یک آزمایش سرکوب یا تحریک برای به دست آوردن مفیدترین نتایج انجام می‌شود.

آقایان بالغ ۰٫۴ تا ۱۰ ng/mL

خانم‌های بالغ ۱ تا ۱۴ ng/mL

کودکان ۱۰ تا ۵۰ ng/mL

تست سرکوب کمتر از ۰٫۳ ng/mL

تست تحریک بالاتر از ۵ ng/mL در کودکان

تست تحریک بالاتر از ۴ ng/mL در بزرگسالان

عامل رشد انسولین مانند (IGF-1) این اغلب همزمان با آزمایش هورمون رشد تجویز می‌شود. IGF-1 پایدار باقی می‌ماند و نوسان ندارد. برای بررسی هر دوی این هورمون‌ها، یک نمونه خون کافی است. هورمون رشد و IGF-1 برای غربالگری استفاده می‌شود. اگر پزشک فکر می‌کند که بدن‌تان این هورمون را به میزان بیش از حد یا خیلی کم تولید می‌کند، احتمال دارد آزمایش‌های سرکوب و تحریک تجویز شود. IGF-1 برای هر بازه سنی و جنسیت متفاوت است. بنابراین محدوده مرجع نتیجه، بر اساس سن شما متفاوت خواهد بود. اگر در مورد نتایج آزمایش IGF-1 خود نگرانی دارید، لطفا با پزشک خود مشورت کنید.

پانل استروئید آنابولیک

پانل تست استروئید آنابولیک به‌عنوان یک بررسی کامل اولیه به کار رود تا مشخص شود آیا درمان ضد پیری با جایگزینی هورمون مورد نیاز است یا خیر، و همچنین برای اطمینان از وضعیت بیمار در طی درمان.

 

نام آزمایش معرفی آزمایش محدوده مرجع
دی هیدروتستوسترون (DHT) آزمایش دی هیدروتستوسترون برای نظارت بر بیماران تحت شیمی درمانی و یا درمان مهارکننده‌های ۵‐ آلفا ردوکتاز کاربرد دارد. همچنین می‌توان از آن برای ارزیابی بیماران مبتلا به کمبود مهارکننده‌های ۵‐ آلفا ردوکتاز استفاده کرد، عارضه‌ای که بر رشد جنسی آقایان قبل از تولد و در دوران بلوغ تأثیر می‌گذارد.

آقایان ۳۰ -۸۵  ng/dL

خانم‌ها ۴-۲۲ ng/dL

نتایج تست برای کودکان در هر سن متفاوت است.

شمارش کامل خون (CBC) یک CBC میزان سلول‌های خونی تشکیل‌دهنده‌ی خون شما را اندازه‌گیری می‌کند و مسائلی مانند عفونت، خونریزی، بیماری‌های خاص یا مشکلات لخته شدن را نمایان می‌کند. چندین زیرتست مختلف در یک آزمایش CBC وجود دارد و هریک تفسیر جداگانه‌ای دارند.
مشخصات متابولیک جامع پنل متابولیک جامع، که با نام پنل شیمی نیز شناخته می‌شود، مقدار گلوکز خون، تعادل مایعات و الکترولیت‌ها، و عملکرد کبد و کلیه را اندازه‌گیری می‌کند.
آنتی ژن خاص پروستات (PSA) PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات تولید می‌شود و اگر افزایش یابد، ممکن است نشانه‌ای از پروستاتیت (التهاب پروستات، هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگ شدن پروستات) و یا سرطان پروستات باشد. مقدار نرمال تست PSA بین متخصصان همواره مورد بحث است و لذا تعیین یک بازه نرمال برای آن دشوار است. با این حال، مقدار PSA 4.0 ng/mL یا پایین‌تر، معمولا طبیعی تلقی می‌شود.
استرادیول استرادیول نوعی استروژن است که در خانم‌ها و آقایان یافت می‌شود. این هورمون در خانم‌ها با رشد اندام جنسی، متابولیسم استخوان، متابولیسم کلسترول، بارداری، وزن بدن، حساسیت به انسولین و متابولیسم گلوکز درگیر است. استرادیول در آقایان کمتر از خانم‌هاست و نقش مهمی در عملکرد جنسی دارد.

آقایان ۱۰ تا ۴۰  pg/mL

خانم‌ها:

قبل از یائسگی ۱۵ تا ۳۵۰ pg/mL

پس از یائسگی کمتر از ۱۰ pg/mL

تستوسترون تستوسترون در آقایان و خانم‌ها یافت می‌شود، هورمون مهمی که مقدار انرژی، توده عضلانی، میل جنسی، برخی رفتارها (تهاجم و رقابت)، و تولید اسپرم را کنترل می‌کند.

آقایان حداقل ۳۰۰ ng/dL

خانم‌های بالای ۱۹ سال ۸ تا ۶۰ ng/dL

پانل لیپید پانل لیپید، انواع مختلف تری‌گلیسیرید و کلسترول (چربی) را در خون اندازه‌گیری می‌کند.
عامل رشد انسولین (IGF-1)  به ردیف هورمون رشد در قسمت قبلی مراجعه کنید. به ردیف هورمون رشد در قسمت قبلی مراجعه کنید.
گلوبولین متصل به هورمون جنسی (SHBG) SHBG پروتئینی است که در کبد تولید می‌شود و با تستوسترون، استرادیول یا دی‌هیدروتستوسترون ترکیب می‌شود تا آنها را به اطراف بدن منتقل کند. اگر مقدار تستوسترون، استرادیول یا دی‌هیدروتستوسترون طبیعی باشد، اما علائم عدم‌تعادل هورمونی تجربه شود، احتمالا این تست برای ارزیابی مشکل تجویز می‌گردد.

آقایان بالای ۵۰ سال ۵-۶۴ nmol/L

خانم‌های زیر ۵۰ سال ۱۹-۱۴۵ nmol/L

خانم‌های بالای ۵۰ سال ۱۴-۱۳۶ nmol/L

سایر تست‌های هورمونی

نتایج به‌دست‌آمده و تفسیر جواب آزمایش برای برخی دیگر از هورمون‌های مهم علاوه بر جدول فوق به این شرح است:

 

نام آزمایش معرفی آزمایش محدوده مرجع
کورتیزول کورتیزول هورمونی است که در غدد فوق‌کلیوی تولید می‌شود و در مدیریت استرس، تنظیم قند خون، تنظیم متابولیسم، مبارزه با عفونت و حفظ فشار خون کمک می‌کند. اختلال غدد فوق‌کلیوی می‌تواند مقدار این ماده را بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین ببرد.

بزرگسالان:

۸ صبح تا ۱۲ بعد از ظهر ۵ تا ۲۵ mcg/dL

۸ شب تا ۸ صبح ۰ تا ۱۰ mcg/dL

سالمندان:

۸ صبح ۵ تا ۲۳ mcg/dL

ساعت ۴ بعد از ظهر ۳ تا ۱۳ mcg/dL

کودکان:

۱ الی ۱۶ سال:

۸ صبح ۳ تا ۲۱ mcg/dL

۴ بعد از ظهر ۳ تا ۱۰ mcg/dL

نوزادان ۱ تا ۲۴ mcg/dL

هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) FSH توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود و به خانم‌ها در آزاد کردن تخمک ها، و به آقایان در تولید اسپرم کمک می‌کند. عدم‌تعادل FSH می‌تواند باعث مشکلات ناباروری شود و همچنین بر بلوغ، قاعدگی و میل جنسی تأثیرگذار است.

آقایان:

قبل از بلوغ ۰ تا ۵٫۰ mIU/mL

در دوران بلوغ ۰٫۳ تا ۱۰٫۰ mIU/mL

بزرگسالان ۱٫۵ تا ۱۲٫۴ mIU/mL

خانم‌ها:

قبل از بلوغ ۰ تا ۴٫۰ mIU/mL

در دوران بلوغ ۰٫۳ تا ۱۰٫۰ mIU/mL

سنین قاعدگی ۴٫۷ تا ۲۱٫۵ mIU/mL

پس از یائسگی ۲۵٫۸ تا ۱۳۴٫۸ mIU/mL

هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH) LH عملکرد بیضه‌ها در آقایان، و تخمدان‌ها در خانم‌ها را تنظیم می‌کند. عدم‌تعادل در LH می‌تواند منجر به مشکلات باروری شود.

آقایان ۱٫۲۴ تا ۷٫۸  IU/L

مرحله فولیکولی زنانه در چرخه قاعدگی ۱٫۶۸ تا ۱۵ IU/L

میزان حداکثر در چرخه قاعدگی ۲۱٫۹ تا ۵۶٫۶ IU/L

فاز لوتئال خانم‌ها ۰٫۶۱ تا ۱۶٫۳ IU/L

خانم‌ها پس از یائسگی ۱۴٫۲ تا ۵۲٫۳ IU/L

دختران ۱ تا ۱۰ ساله ۰٫۰۳ تا ۳٫۹ IU/L

پروژسترون پروژسترون در خانم‌ها برای آماده‌سازی رحم برای بارداری کاربرد دارد و بخشی از فرآیند رشد پستان، و بخشی از شیردهی است. پروژسترون پایین می‌تواند مشکلاتی مانند نوسانات خُلقی، سردرد، چرخه قاعدگی نامنظم و افزایش وزن ایجاد کند. در آقایان، پروژسترون با رشد اسپرم مرتبط است.

در خانم‌ها:

قبل از تخمک‌گذاری کمتر از ۰٫۸۹ ng/mL

تخمک‌گذاری کمتر از ۱۲ ng/mL

پس از تخمک‌گذاری کمتر از ۱٫۸ تا ۲۴ ng/mL

سه‌ماهه اول بارداری ۱۱ تا ۴۴ ng/mL

سه‌ماهه دوم بارداری ۲۵ تا ۸۳ ng/mL

آقایان ۰٫۱۳ تا ۰٫۹۷ میلی‌گرم / میلی‌لیتر 

پرولاکتین پرولاکتین هم در آقایان و هم در خانم‌ها وجود دارد و می‌تواند در رضایت جنسی نقش داشته باشد. این هورمون در خانم‌ها به تولید شیر پس از زایمان کمک می‌کند. پرولاکتین نقش مهمی در سلامت باروری هر دو جنسیت دارد.

آقایان کمتر از ۲۵ ng/mL

خانم‌های باردار ۳۴ تا ۳۸۶ ng/mL

خانم‌های غیرباردار کمتر از ۲۵ ng/mL

تیروئید هورمون‌های تیروئید به بدن در تجزیه چربی کمک می‌کند تا بتواند انرژی را تنظیم و استفاده کند.  
مزایای انجام آزمایش در

آزمایشگاه نانو ارومیه

آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، مجهزترین مجموعه آزمایشگاهی بخش غیردولتی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است. این مجموعه در محیطی آرام و ایمن با بهره‌گیری از آخرین تجهیزات آزمایشگاهی دنیا، تیم تخصصی مجرب شامل پزشکان آزمایشگاهی و متخصصان آسیب‌شناسی بالینی و تشریحی، مفتخر به ارائه خدماتی با بالاترین دقت و کیفیت به مراجعان عزیز از منطقه شمال‌غرب و کشورهای همجوار است.

آزمایش در خانه

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید آزمایش‌های تجویز شده را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

تماس تلفنی

شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳

تماس تلفنی

واتساپ

ارسال و دریافت اطلاعات با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴

واتساپ

سفارش آنلاین

ثبت سفارش آنلاین در سایت بدون نیاز به پرداخت

سفارش آنلاین

لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

ریشه‌یابی و حل مشکلات هورمونی

هورمون‌ها، کنترل بسیاری از فرآیندهای مختلف در بدن را بر عهده دارند. بنابراین زمانی که میزان هورمون‌ها از تعادل خارج می‌شود مشکلات بسیاری می‌تواند رخ بدهد، مانند دیابت، افزایش یا کاهش وزن، ناباروری، اختلال عملکرد جنسی، ضعف عضلانی، خستگی، ریزش مو، بی‌خوابی، مشکلات رشد، نوسانات خُلق و خوی و کاهش میل جنسی. این موارد تنها بخشی از نشانه‌هایی است که در صورت عدم‌تعادل هورمونی ممکن است تجربه کنید.

به چند دلیل احتمال دارد هورمون‌های شما نامتعادل شوند. گاهی اوقات، این مسئله به‌عنوان بخشی از فرآیند پیری اتفاق می‌افتد؛ گاهی احتمال دارد عدم‌تعادل ناشی از یک بیماری باشد، و یا غدد درون‌ریز شما به درستی کار نکنند. حتی استرس هم می‌تواند بر هورمون‌های شما اثر بگذارد.

کودکان، آقایان و خانم‌ها در هر سنی عدم‌تعادل هورمونی را تجربه می‌کنند، البته علائم در جنسیت‌ها و سنین مختلف، می‌تواند متفاوت باشد. برخی از بیماری ها، هم آقایان و هم خانم‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. دیابت، پرکاری و کم‌کاری تیروئید، شکل‌گیری تومورها، عوارض جانبی داروها، تروما و نارسایی آدرنال نمونه‌هایی جزو این بیماری‌ها هستند. خانم‌ها همچنین ممکن است به دلیل یائسگی، بارداری، شیردهی، عوارض جانبی کنترل بارداری، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک و نارسایی اولیه تخمدان، دچار عدم‌تعادل هورمونی می‌شوند. بروز مشکلات پروستات و هیپوگونادیسم (تستوسترون کم) در آقایان می‌تواند باعث عدم‌تعادل هورمونی شود.

برای ریشه‌یابی و رفع مشکل، لازم است که علائم عدم‌تعادل را در خود تشخیص دهید تا بتوانید مطابق با آن با پزشک خود همکاری و همفکری کنید. آزمایش هورمون یک روش سریع و مؤثر برای مشخص کردن این است که کدام هورمون‌ها نامتعادل هستند، تا پزشک شما بتواند یک برنامه درمانی اختصاصی برای شما تدوین کند.

با توجه به طیف گسترده‌ی هورمون‌ها و آزمایش‌های هر یک، بررسی نتایج تست‌ها می‌تواند گیج‌کننده باشد. بر همین اساس قویاً توصیه می‌کنیم که جواب هرگونه آزمایش را به کمک پزشک خودتان بررسی کنید.

راهنمای کامل آشنایی با

تست‌های هورمونی آزمایشگاه نانو

هورمون‌ها، انواع مختلف ترکیبات بیوشیمیایی هستند که به‌عنوان پیام‌رسان در سرتاسر بدن فعالیت دارند. این ترکیبات می‌توانند حرکت اندام‌های بدن را هماهنگ کنند، مولد حس گرسنگی یا رضایت باشند، رشد بدن را مهار یا تحریک نمایند، متابولیسم ما را تنظیم کنند و … هورمون‌ها تقریباً تمامی عملکردهای بدن را تحت‌کنترل نگه می‌دارند.

آزمایش‌های هورمونی، گنجینه بزرگی از ابزارهایی هستند که پزشکان برای شناسایی و کشف مشکلات مهم سلامتی در اختیار دارند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان علت طیف وسیعی از بیماری‌ها را یافته و در اغلب موارد به‌راحتی مدیریت نمود.

آنچه مطالعه کردید بخشی از مجله آزمایش‌های هورمونی است که شامل تمامی موضوعات مهم درباره هورمون‌ها و تست‌های کلیدیِ آنها به زبان ساده است.

پاسخ سؤالات خود را بیابید

اگر درباره آزمایش‌های هورمونی، نحوه نمونه‌گیری و انجام آنها، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.

لطفاً توجه داشته باشید

محتوای مندرج در این صفحه، صرفاً برای آشنایی شما با این موضوع طراحی شده است و هرگز نباید به عنوان جایگزین برای روند تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. اگر به وجود یک بیماری یا عارضه در خود مشکوک هستید، ضروری است به پزشک مربوطه مراجعه نمایید تا بر اساس نتایج معاینات و تست‌های تجویز شده توسط پزشک، وجود یا عدم‌وجود آن تشخیص داده شود.