آزمایش پپتید C (C-Peptide)

در حالی که آزمایش C-Peptide چندان پرکاربرد نیست،‌ اما می‌تواند در شرایط پزشکی خاص بسیار مفید باشد. علاوه بر این، با افزایش شیوع دیابت نوع دو در بیماران جوان‌تر و تولید داروهای جدیدتر با هدف حفظ تولید انسولین، این آزمایش احتمالا بیشتر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

برخی از کاربردهای آزمایش پپتید C:

• ارزیابی علت هیپوگلیسمی. علائم هیپوگلیسمی ممکن است به دلیل مصرف مکمل بیش از حد انسولین، مصرف الکل، کمبود آنزیم‌های کبدی ارثی، بیماری کبدی یا کلیوی یا انسولینوم‌ها (تومورهای سلول‌های جزیره‌ای در پانکراس هستند که می‌توانند مقادیر کنترل نشده انسولین و C-Peptide تولید کنند و باعث اپیزود حاد هیپوگلیسمی شوند) ایجاد شود.
• نظارت بر اثربخشی درمان انسولینوم و تشخیص عود آن
• برای کمک به مدیریت افراد مبتلا به دیابت که تحت درمان با انسولین هستند. بیشتر آزمایش‌های انسولین نمی‌توانند بین انسولین بدن و انسولین تزریق‌شده، تمایز قائل شوند. میزان پپتید C تنها نشان‌دهنده انسولین تولید شده توسط سلول‌های بتا در بدن است.

علاوه بر این، اگر انسولین مصرف می‌کنید، احتمال دارد آنتی‌بادی‌هایی علیه آن تولید کنید که می‌تواند در آزمایش انسولین تداخل ایجاد کند، اما در تست پپتید C اینطور نیست. دانستن این‌که چه مقدار پپتید C (و بنابراین انسولین) توسط سلول‌های بتا تولید می‌شود می‌تواند به پزشکان امکان دهد تا بدانند که چه زمانی انسولین مورد نیاز است و تغییر به نوع دیگری از درمان، چه زمانی ایمن است.

• برای کمک به طبقه‌بندی دیابت در موارد خاص. به‌طور کلی، دیابت نوع یک و نوع دو بدون نیاز به این تست طبقه‌بندی می‌شوند. اما با افزایش شیوع چاقی در نوجوانان و شناسایی انواع دیگر دیابت، ممکن است طبقه‌بندی برخی از افراد مبتلا به دیابت دشوار باشد. اندازه‌گیری C-Peptide سه تا پنج سال پس از تشخیص می‌تواند به این طبقه‌بندی کمک کند.
• در صورتی که پانکراس خود را برداشته‌اید. در این مورد، سنجش میزان پپتید C احتمالا برای تأیید اثربخشی درمان و موفقیت مداوم روش درمان، استفاده شود.

پپتید C یک زنجیره کوتاه از اسیدهای آمینه است که به عنوان یک محصول جانبی غیرفعال در تشکیل انسولین توسط پانکراس به خون آزاد می‌شود. این تست، مقدار C-Peptide را در نمونه خون یا گاهی اوقات ادرار اندازه‌گیری می‌کند.

در سلول‌های تخصصی به نام سلول‌های بتا در پانکراس، پروینسولین، یک مولکول بیولوژیکی غیرفعال، از هم جدا می‌شود و یک مولکول پپتید C و یک مولکول انسولین را تشکیل می‌دهد که برای انتقال گلوکز به سلول‌های بدن حیاتی است و مورد نیاز روزانه ماست.

هنگامی که انسولین از سلول‌های بتا به خون در پاسخ به افزایش میزان گلوکز آزاد می‌شود، مقادیر برابر پپتید C نیز آزاد می‌شود. از آنجا که C-Peptide با همان سرعت انسولین تولید می‌شود، به عنوان نشانگر تولید انسولین مفید است.

به‌طور خاص، آزمایش C-Peptide می‌تواند برای کمک به ارزیابی تولید انسولین ساخته‌شده توسط بدن (درون‌زا) و کمک به تمایز آن از انسولین مصرف‌شده به عنوان داروی دیابتی (خارجی)، که پپتید C تولید نمی‌کند، استفاده شود. این تست ممکن است همراه با آزمایش انسولین یا آزمایش گلوکز انجام گیرد.

میزان پپتید C ممکن است در صورت وجود هیپوگلیسمی حاد یا مکرر و یا انسولین اضافی مشکوک تجویز شود. علائم هیپوگلیسمی عبارتند از:

• تعریق زیاد
• تپش قلب
• گرسنگی
• سردرگمی
• تاری دید
• غش کردن
• در موارد شدید، تشنج و از دست دادن هوشیاری

با این حال، بسیاری از این علائم می‌توانند در بیماری‌های دیگر نیز رخ دهند.

آزمایش پپتید C ممکن است به‌طور دوره‌ای، زمانی که انسولینوم تشخیص داده شده، برای نظارت بر اثربخشی درمان و نیز تشخیص عود تومور تجویز شود.

سنجش میزان پپتید C زمانی توصیه می‌شود که پزشک بخواهد ارزیابی کند که آیا یک فرد مبتلا به دیابت، هنوز نیاز به تزریق انسولین دارد یا می‌تواند نوع دیگری از دارو مصرف کند.

این پروسه اغلب بخشی از مدیریت دیابت نوع یک است، اما ممکن است در دانستن زمانی که بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نیاز به انسولین یافته‌اند نیز مفید باشد. اگر پزشک مشکوک به طبقه‌بندی نادرست دیابت شما باشد، احتمال دارد این تست را تجویز نماید.

زمانی که شما پانکراس خود را برداشته اید، گاهی ممکن است میزان پپتید C تحت نظر قرار گیرد.

این تست نیاز به گرفتن نمونه خون دارد که در اغلب موارد از بازوی شما در آزمایشگاه و یا در خانه توسط پرسنل آزمایشگاه نانو گرفته می‌شود.

آمادگی‌های قبل از آزمایش

ناشتایی ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش خون معمولا لازم است. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است بخواهد تولید پپتید C را پس از یک آزمایش تحریک بررسی کند که در آن، مقدار مشخص یک وعده غذایی یا ماده‌ای که لوزالمعده را تحریک می‌کند، به شما داده می‌شود.

در حین انجام آزمایش

نمونه‌گیر آزمایشگاه نانو، نمونه خون را از رگ بازوی شما خواهد گرفت. وی احتمالا یک نوار در اطراف بازوی شما خواهد بست و ناحیه‌ای را که سوزن در پوست شما قرار می‌گیرد ضدعفونی خواهد نمود. سپس مقدار کمی خون به یک لوله کشیده می‌شود. وقتی سوزن وارد پوست شما می‌شود ممکن است احساس سوزش خفیف داشته باشید.

پس از انجام تست

پس از برداشتن سوزن، از شما خواسته خواهد شد با بانداژ یا یک قطعه گاز استریل، فشار ملایمی را به محل نمونه‌گیری وارد کنید. این کار به جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند و می‌تواند مانع از کبودی شود. سپس محل نمونه‌گیری بانداژ خواهد شد. در اکثر موارد پس از تکمیل آزمایش می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

گرفتن نمونه خون، یک روش بسیار کم‌خطر است. گاهی ممکن است در محل نمونه‌گیری، کبودی خفیف ملاحظه کنید.

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید این آزمایش را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

پاسخ سؤال خود را نیافته‌اید؟

اگر درباره جزئیات این آزمایش، نحوه نمونه گیری و انجام آن، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.