متفورمین رایج‌ترین داروی درمانی دیابت نوع دو است. ممکن است در صورت ابتلا به دیابت بارداری نیز این دارو تجویز شود. شروع مصرف متفورمین باعث غلبه‌بر دیابت شده و به مدیریت آن کمک می‌کند. متفورمین از بروز عوارض دیابت جلوگیری می‌کند و در صورت بهبودی دیابت نوع دو می‌توان مصرف آن را متوقف کرد. مصرف متفورمین برای افراد مبتلا به دیابت بارداری در دوران شیردهی یا بارداری بی‌خطر است.
انجام
انواع تست‌های تخصصی دیابت در ارومیه
مرکز آزمایشگاهی نانو، یک مرکز مجهز تشخیصی در ارومیه است که آمادگی پذیرش و انجام کلیه‌ی آزمایش‌های مربوط به دیابت را داراست.
غربالگری دیابت
یک‌سوم از افراد دیابتی، اطلاعی از بیماری ندارند. برای تشخیص زودهنگام دیابت چه باید کرد؟
آزمایش HbA1c (A1c)
تعیین میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته برای تشخیص ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت
تست‌های روتین دیابت
معاینات و آزمایش‌های منظم ضروری برای افراد مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت برای کنترل بیماری
نحوه‌ی عملکرد متفورمین
در فرایند درمان دیابت، متفورمین به صورت زیر عمل می‌کند:
رتینوپاتی در افراد مبتلا به SIDD
کاهش میزان گلوکزی که توسط کبد در بدن آزاد می‌شود
کمک به عملکرد بهتر انسولین در بدن
متفورمین، مقاومت به انسولین را بهبود می‌بخشد تا انسولین تولیدشده در بدن عملکرد درستی داشته باشد. مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌ها نمی‌توانند به انسولین پاسخ دهند و میزان قند خون افزایش پیدا می‌کند.
علاوه‌بر آن، متفورمین به کاهش خطر بیماری قلبی که می‌تواند عارضه‌ی جدی دیابت باشد، کمک می‌کند.
انواع متفورمین
برای داروی متفورمین برند‌های مختلفی وجود دارد که همه‌ب آن‌ها متفورمین هستند و تنها اسم‌های متفاوتی دارند:
- بولامین (Bolamyn)
- گلوکوفاژ (Glucophage)
- دیگمنت (Diagment)
- متابت (Metabet)
- Glucient
متفورمین می‌تواند در ترکیب با سایر داروهای دیابت در یک قرص تجویز شود؛ زیرا، این دارو همیشه به‌تنهایی برای بهبود دیابت کافی نیست و به حمایت داروهای دیگر نیاز دارد.
داروهای دیابت برحسب نحوه‌ی عملکردشان در گروه‌ها و دسته‌های متفاوتی قرار دارند. متفورمین بخشی از خانواده‌ی بیگوانیدها و تنها داروی دیابتی است که در این گروه قرار دارد.
تجویز متفورمین
متفورمین به‌صورت قرص‌هایی با اثر آهسته و یا استاندارد در دسترس است. پزشک نوع داروی تجویزشده را برایتان توضیح می‌دهد. برای افرادی که در بلع قرص مشکل دارند، می‌توانند آن را به‌صورت مایع دریافت کنند. درصورت نیاز به متفورمین مایع، با پزشک خود صحبت کنید. دوزهای متفاوتی از این دارو قابل تجویز است.
متفورمین استاندارد
قرص‌های رهش استاندارد (standard release tablets)، به‌سرعت ترکیب دارویی خود را در بدن آزاد می‌کنند. به دلیل عملکرد و تأثیر سریع این داروها، با توجه به دوز مصرفی ممکن است لازم باشد تا به دفعات بیشتری از آن‌ها در روز مصرف شود.
همچنین می‌توان متفورمین استاندارد را خُرد کرده و به غذا افزود. این کار برای متفورمین با رهش آهسته امکان‌پذیر نیست.
متفورمین آهسته‌رهش (slow release tablet)
قرص‌های متفورمین با انتشار آهسته، به‌آرامی در بدن حل می‌شوند. دوز مصرفی این قرص‌ها کمتر است (معمولاً یک‌بار در روز). اگر بیمار به متفورمین با انتشار استاندارد (سریع) واکنش خوبی نشان ندهد، پزشک قرص‌هایی با انتشار آهسته را تجویز می‌کند. متفورمین با انتشار آهسته عوارض جانبی کمتری دارد و بیمار نسبت به آن واکنش بهتری نشان می‌دهد.
عوارض جانبی متفورمین
متفورمین نیز مانند همه‌ی داروها برای برخی افراد عوارض جانبی دارد. پس از این‌که بدن فرد به دارو عادت کرد، این عوارض نیز برطرف می‌شوند. برای مقابله‌ی بهتر با عوارض دارو، می‌توانید مصرف آن را از آخر هفته و در زمان استراحت خود شروع کنید. در نتیجه، در صورت بروز عارضه بهتر آن را مدیریت می‌کنید.
برخی از عوارض جانبی رایج متفورمین عبارت‌اند از:
۱. بیمار شدن، احساس بیماری یا اسهال
اگر بعد از مصرف متفورمین احساس تهوع داشتید، آن را با غذا مصرف کنید. حتی درصورت نداشتن عارضه نیز بهتر است همراه با غذا مصرف شود. اگر پس از رعایت این نکته همچنان احساس بیماری داشتید، ممکن است لازم باشد پس از مشورت با پزشک، دوز مصرفی دارو را تغییر دهید.
نشانه‌های قابل‌توجه بیماری ناشی از مصرف متفورمین عبارت‌اند از:
- تشنگی زیاد
- کمتر از چهار‌بار در روز توالت رفتن
- خشکی دهان، لب‌ها و چشم‌ها
- احساس سبکی‌سر
- احساس خستگی بیش‌از‌حد معمول
- ادرار زرد تیره با بوی تند
در صورت داشتن این علائم با پزشک صحبت کنید و خودسرانه مصرف دارو را متوقف نکنید.
۲. معده‌درد یا بی‌اشتهایی
۳.احساس مزه‌ی فلز در دهان
۴. سطح پایین ویتامین B12 (عارضه‌ی طولانی‌مدت)
مصرف طولانی‌مدت از متفورمین، به‌ویژه در افرادی که دوزهای بالاتری از آن را مصرف می‌کنند، می‌تواند باعث کاهش سطح ویتامین B12 می‌شود.
آیا می‌توان مصرف متفورمین را متوقف کرد؟
مصرف دارو را بدون توصیه‌ی پزشک متوقف نکنید. برخی افراد با بهبود دیابت می‌توانند پس از مشورت با پزشک، مصرف متفورمین را متوقف کنند.
دیابت پایان راه نیست!
دیابت، بیماری خطرناک و شایعی است که در کشورهای خاورمیانه از هر ۶ نفر، یک نفر به آن مبتلاست و یک‌سوم از این افراد، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اما این بیماری خطرناک و مادام‌العمر، در صورت تشخیص به‌موقع و رعایت دستورالعمل‌های پزشک، کاملا قابل‌کنترل است. به‌عنوان یک فرد دیابتی می‌توانید مانند افراد عادی از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرید، به‌شرطی که توصیه‌های پزشک را در مورد نظارت و درمان به‌درستی انجام دهید و تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که نه تنها برای دیابت، بلکه برای سلامت عمومی شما نیز مفید هستند و محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند.
مجله سلامت دیابت که در حال مطالعه بخشی از آن هستید، اختصاص به معرفی جنبه‌های مختلف این بیماری دارد. توصیه می‌کنیم این مجله را از ابتدا مرور کنید تا در مسیر مبارزه با دیابت موفق باشید.
← مجله سلامت دیابت
مجله تخصصی سلامت دیابت | تهیه و انتشار توسط تیم تولید محتوای تدبیرنگر | با تأییدیه علمی آزمایشگاه نانوی ارومیه