تست‌های هورمونی توصیه شده برای آقایان

علاوه بر هورمون‌های مشترک بین هر دو جنسیت، که نقش‌های مهمی را در بدن ایفا می‌کنند، هورمون‌های مردانه نیز از اهمیت بالایی در تعیین وضعیت سلامت و قدرت باروری آقایان برخوردارند.

هورمون‌های مردانه برای انجام بسیاری از عملکردهای بدن از جمله زندگی جنسی سالم و باروری بسیار مهم هستند. به عنوان مثال، هورمون‌هایی مانند LH و FSH در تولید اسپرم و تولید تستوسترون در بدن مرد بسیار مهم هستند.

بنابراین هر گونه عدم‌تعادل یا تغییر در میزان هورمون‌های مردانه می‌تواند بر زندگی جنسی فرد تأثیر منفی بگذارد. این نوع عوارض احتمال دارد منجر به اختلال نعوظ یا تولید اسپرم با کیفیت پایین شود که توانایی بارداری طبیعی را کاهش می‌دهد.

یک آزمایش کامل هورمون مردانه می‌تواند مشکلات احتمالی در این زمینه را نشان دهد.

کمبود تستوسترون در آقایان اصطلاحاً هیپوگونادیسم نامیده می‌شود. میزان پایین تستوسترون در آقایان باعث اختلال قابل‌توجه در سلامت عمومی فرد می‌شود و علاوه بر آسیب رساندن به توانایی جنسی و باروری، کیفیت زندگی فرد را نیز دچار مخاطره می‌کند.

با افزایش سن، برخی از آقایان کاهش طبیعی میزان تستوسترون را تجربه می‌کنند، که ممکن است چندان نگران‌کننده نباشد. با این حال، بروز کاهش شدید و ناگهانی میزان تستوسترون در آقایان، غیر معمول تلقی می‌شود و نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. برخی از آقایان ممکن است با این نوع کمبود متولد شوند اما برخی دیگر در سال‌های بعد دچار این عارضه می‌شوند. 

علائم کمبود تستوسترون عبارتند از:

• از دست دادن توده عضلانی
• افزایش چربی بدن، عمدتاً در کمر
• تحریک پذیری یا نوسانات مکرر خُلق و خوی
• میل جنسی پایین
• خستگی مزمن و انرژی کم

اگرچه اُفت تستوسترون در آقایان با افزایش سن شایع است، اما گاهی در سنین پایین و در نتیجه‌ی بعضی بیماری‌ها، سبک زندگی فرد و سایر عوامل نیز دچار کاهش غیرطبیعی شود. برخی از آقایان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای کمبود تستوسترون باشند.

عوامل خطر در کاهش میزان تستوسترون شامل موارد زیر است:

• وارد شدن آسیب به بیضه‌ها
• استرس زیاد
• BMI بالا (چاقی)
• سوءمصرف استروئیدها
• دیابت نوع ۲
• شکل‌گیری تومور در مناطق تولیدکننده هورمون (مانند غده هیپوفیز در مغز)
• روش‌های درمانی سرطان مانند شیمی-درمانی
• خواب ناکافی به مدت طولانی

عادات نادرست نظیر مصرف دخانیات و الکل، و سبک زندگی بی‌تحرک نیز می‌تواند منجر به کاهش تستوسترون در آقایان شود.

• تستوسترون (Testosterone): این هورمون در بیضه‌ها تولید می‌شود و برای عملکرد سالم تولید مثل آقایان ضروری است. تستوسترون به حفظ توده بدن، تراکم استخوان، عملکرد شناختی، تعداد گلبول‌های قرمز خون، و میل جنسی کمک می‌کند. همچنین آندروژنِ اصلی بیضه است و پیش‌ساز دی‌هیدروتستوسترون (DHT) است. مقادیر بیش از حد تستوسترون باعث سفت شدن رگ‌های خونی، تغییرات رفتاری، مشکلات پروستات و افزایش کلسترول می‌شود.
• آزمایش پروستات (PSA): PSA به طور انحصاری توسط سلول‌های غده پروستات تولید می‌شود. نتایج آزمایش PSA در کنار معاینه رکتوم دیجیتال، یک آزمایش غربالگری مفید برای هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) و شکل‌گیری سرطان پروستات است.
• آندروستندیون (Androstenedione): یکی دیگر از پیش‌سازهای مهم هورمون تولید مثل است که یک آندروژن ضعیف، و پیشگام هورمون‌های مردانه و زنانه محسوب می‌شود.
• دی هیدروتستوسترون (Dihydrotestosterone – DHT): از تستوسترون در برخی از بافت‌های بدن ساخته می‌شود. تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون اغلب با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. DHT اضافی با بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BHP) و طاسی مردانه مرتبط است.
• DHEA و DHEA-S: هورمون تولید شده در غدد فوق‌کلیوی و پیش‌ساز تستوسترون و استروژن هستند. مصرف مکمل DHEA در درمان جایگزینی هورمون رایج است. باید در نظر داشت مصرف بدون نظارت این مواد می‌تواند تعادل ظریف بین هورمون‌های مردانه و زنانه را تغییر دهد.
• استرون و استرادیول (Estrone & Estradiol): که نوعی استروژن هستند و اغلب به عنوان “هورمون‌های زنانه” در نظر گرفته می‌شوند، اما در سلامت آقایان نیز نقش مهمی دارند. مقادیر بالای این هورمون‌ها با بزرگ شدن پستان، سرطان پروستات، توزیع چربی و چاقی مرتبط است. کنترل میزان استروژن می‌تواند در درمان سیستم‌های آندروپوز مفید باشد. استرون، استروژنی است که هم آقایان و هم خانم‌ها در سلول‌های چربی تولید می‌کنند. چربی بیشتر منجر به استرون بیشتر می‌شود، که به‌نوبه خود باعث رسوبات چربی می‌شود. مقادیر بیش از اندازه استرون می‌تواند باعث بزرگ شدن پستان شود و منجر به بزرگ شدن پروستات گردد. استرادیول، استروژن دیگری است که قدرتمندتر از استرون است. این ماده تا حدی در بیضه‌ها تشکیل می‌شود اما بیشتر در سایر بافت‌های بدن از هر دو آندروژن بیضه و آدرنال ساخته می‌شود. مقادیر بالای استرادیول با مشکلاتی از قبیل بزرگ شدن پستان‌ها در آقایان و چاقی مرتبط است.
• پروژسترون (Progesterone): پروژسترون اغلب به عنوان یک هورمون “زنانه” شناخته می‌شود، اما با این حال در آقایان نیز تولید می‌شود و پیشگام تستوسترون و استروژن است. افزایش پروژسترون می‌تواند منجر به افزایش هورمون‌های دیگر شود. این هورمون یک عامل آرام‌بخش طبیعی برای سیستم عصبی است و نیز تولید بیش از حد DHT را در کنترل نگه داشته و اثرات استرون بیش از حد را متعادل می‌کند.
• هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH): هورمونی است که تولید اسپرم را تحریک می‌کند و توسط غده هیپوفیز در مغز آزاد می‌شود.
• هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH):‌ یکی دیگر از هورمون‌های هیپوفیز است که تولید تستوسترون را در بیضه‌ها تحریک می‌کند.
• گلوبولین متصل به هورمون جنسی (SHBG): SHBG نوعی پروتئین ساخته‌شده توسط کبد است که میزان هورمون‌های موجود برای استفاده بدن شما را کنترل می‌کند. میزان بالا یا پایین SHBG می‌تواند نشانه‌ای دال بر این باشد که هورمون‌های بیش از اندازه زیاد یا کم برای استفاده بدن وجود دارد.

• علاوه بر تست‌های هورمونی گفته‌شده، انجام آزمایش و بررسی این هورمون‌ها می‌تواند برای آقایان مفید باشد:
  • آزمایش ویتامین B12
  • تست اسید فولیک (فولات یا ویتامین B9)
  • آزمایش هموسیستئین (Homocysteine)
  • تست پروتئین فعال C (CRP)
  • آزمایش هموگلوبین A1c
  • آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT)

اگر به دلیل شرایط جسمانی، محدودیت حرکت، مشغله کاری و … امکان مراجعه حضوری به آزمایشگاه را ندارید، با سفارش سرویس نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه نانو در ارومیه، به‌راحتی می‌توانید آزمایش‌های تجویز شده را در خانه یا محل کار خود انجام دهید.

پرسنل مجرب آزمایشگاه نانو، تخصص و تجهیزات لازم برای این کار را در اختیار دارند و با رعایت تمامی استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، با هماهنگی قبلی در محل سکونت یا کار شما برای انجام نمونه گیری حاضر خواهند شد.

← لطفاً توجه داشته باشید که ارائه نام و نام خانوادگی بیمار، سن، کد ملی، آزمایش مورد درخواست، کد رهگیری که از پزشک دریافت کرده‌اید، و یک شماره تماس برای ثبت درخواست ضروری است.

← برای درخواست نمونه‌گیری در منزل، بهتر است یک روز قبل با آزمایشگاه تماس بگیرید. برای آزمایش‌های اورژانسی، لطفاً حداقل ۲ ساعت قبل تماس بگیرید.

پاسخ سؤالات خود را بیابید

اگر درباره آزمایش‌های هورمونی، نحوه نمونه‌گیری و انجام آنها، و یا شرایط خود سؤالی دارید، می‌توانید آن را در محتوای سایت جستجو کنید:

همکاران ما در بخش پذیرش آزمایشگاه نانو و واحد روابط عمومی این مرکز، با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ در ساعات کاری مجموعه، تا حد امکان پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود.