دیابت می‌تواند از سر تا پا را تحت تأثیر قرار دهد. کنترل قند خون ضعیف می‌تواند به مرور زمان منجر به یک سری مشکلات سلامت شود.
هر چه فردی به مدت طولانی‌تری به دیابت مبتلا باشد، میزان خطر ابتلا به عوارض دیگر نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل کسب اطلاعات در مورد اثرات احتمالی طولانی مدت دیابت نوع ۲ و مراحلی که می‌توانید برای جلوگیری از بروز آنها انجام دهید، ضروری است.
- فشار خون بالا
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ با فشار خون بالا مواجه هستند. در صورت عدم‌درمان، احتمال سکته قلبی و مغزی، مشکلات بینایی و بیماری‌های کلیه می‌تواند افزایش یابد.
شما باید به طور منظم فشار خون خود را کنترل کنید. رژیمِ کم سدیم، ورزش منظم و کاهش استرس می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند. همچنین پزشک می‌تواند برای درمان فشار خون بالا، دارو‌هایی را تجویز کند.
- بیماری قلبی و عروقی
با گذشت زمان، قند خون کنترل‌نشده می‌تواند به عروق آسیب برساند. همچنین دیابت سبب افزایش تری‌گلیسیرید و کلسترول LDL می‌شود. این نوع کلسترول می‌تواند سبب انسداد رگ‌ها شده و منجر به سکته قلبی شود.
افرادی که دیابت دارند، بیشتر دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند. پرداختن به عوامل خطر‌ساز اصلی بیماری‌های قلبی می‌تواند از این امر جلوگیری کند.
این شامل کنترل فشار خون و سطح کلسترول، حفظ وزن سالم، داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش‌های منظم است. سیگار کشیدن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را در افراد مبتلا به دیابت دو برابر می‌کند. اگر سیگار می‌کشید، بهتر است هر چه سریع‌تر آن را ترک کنید.
- سکته مغزی
بیشتر سکته‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خونی رگی در مغز را مسدود کند. به گفته انجمن دیابت آمریکا، افرادی که دیابت دارند یک‌ونیم برابر بیشتر از بقیه افراد به سکته مغزی دچار می‌شوند.
عوامل دیگری که سبب افزایش احتمال ابتلا به سکته مغزی می‌شوند شامل فشار خون بالا، سیگار کشیدن، بیماری قلبی، کلسترول بالا و چاقی مفرط است.
- مشکلات بینایی
دیابت سبب آسیب به رگ‌های کوچک خونی در چشم‌ها می‌شود. این مسئله موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های جدی مربوط به چشم‌ها می‌شود، مانند:
- گلوکوم (آب سیاه)، که سبب افزایش فشار مایعات در چشم می‌شود
- آب مروارید، یا کدر شدن عدسی چشم
- رتینوپاتی دیابتی، هنگامی که رگ‌های خونی پشت چشم (شبکیه چشم) آسیب می‌بیند به وجود می‌آید
این بیماری‌ها به مرور زمان سبب از دست رفتن بینایی می‌شوند.
به صورت منظم به چشم پزشک مراجعه کرده و از سلامت چشم‌های خود اطمینان حاصل کنید. هر تغییر کوچکی در بینایی شما باید جدی گرفته شود.
به عنوان مثال، تشخیص زود هنگام رتینوپاتیی دیابت می‌تواند سبب پیشگیری و یا به تعویق انداختن نابینایی در ۹۰٪ مواقع شود.
- زخم پا
با گذشت زمان، آسیب به اعصاب و اختلال در گردش خون به علت دیابت، سبب ایجاد مشکلاتی در پاها مانند ایجاد زخم پا می‌شود.
اگر زخم پا تشکیل شود، می‌تواند سبب ایجاد عفونت شود. عفونت جدی می‌تواند به معنای قطع شدن پا باشد.
با مراقبت‌های مناسب از پاها می‌توان از این مسایل جلوگیری کرد. در این جا چند مرحله وجود دارد که می‌توانید انجام دهید:
- پاهای خود را تمیز و خشک نگه دارید و در مقابل جراحت‌ها آنها را حفظ کنید
- از کفش‌ها و جوراب‌های راحت استفاده کنید
- پاها و کف پاها را از نظر وجود لکه‌های قرمز، زخم و جوش بررسی کنید
- در صورت وجود هر گونه مشکلی در پاها با پزشک خود تماس بگیرید
- آسیب اعصاب
خطر ابتلا به نوروپاتی دیابتی، آسیب به اعصاب و درد، با طولانی شدن مدت زمان ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد. نوروپاتی یکی از رایج‌ترین عوارض ناشی از دیابت است.
نوروپاتی می‌تواند بر دست‌ها و پاها نیز اثر بگذارد که در این صورت نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) نامیده می‌شود. نوروپاتی همچنین می‌تواند بر اعصابی که اندام‌های بدن را کنترل می‌کنند اثر بگذارد که در این صورت نوتوپاتی اتونومیک نامیده می‌شود.
بر اساس این که کدام یک از اعصاب تحت تأثیر قرار می‌گیرند، علائم شامل:
- بی‌حسی، سوزش و گزگز شدن دست‌ها و پاها
- درد‌های شدید و تیر‌کشنده
- مشکلات بینایی
- حساسیت به لمس
- اسهال
- عدم تعادل
- ضعف
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده (بی‌اختیاری)
- اختلال نعوظ در آقایان
- خشکی واژن در خانم‌ها
- آسیب کلیوی
اگر میزان سطح قند خون به درستی کنترل نشود می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. با گذشت زمان، مقادیر بالای قند خون می‌تواند توانایی تصفیه مواد زائد در کلیه‌ها را مختل کند. برای جلوگیری از این امر ضروری است که سطح گلوکز و فشار خون خود را کنترل کنید.
حداقل سالی یک بار به پزشک مراجعه کرده و ادرار خود را از نظر وجود پروتئین در آن بررسی کنید. پروتئین در ادرار، نشانه بیماری کلیوی است.
- افسردگی
در حالی که محققان به طور کامل به رابطه بین دیابت و افسردگی پی نبرده‌اند ولی این واقعیت مشخص شده است که افراد دیابتی بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند.
دیابت می‌تواند استرس‌زا و خسته‌کننده باشد. اگر به علت دیابت خود احساس تنهایی و ناراحتی می‌کنید، صحبت کردن با یک روانپزشک، روان‌شناس و یا مشاور می‌تواند برایتان سودمند باشد.
از پزشک خود بخواهید تا شما را به یک متخصص بهداشت روان با تجربه ارجاع دهد. با توصیه پزشک خود، می‌توانید از دارو‌های ضد افسردگی استفاده کنید.
- گاستروپارزی (تاخیر در تخلیه معده)
اگر سطح قند خون به مدت طولانی بالا بماند، می‌تواند به عصب واگ (Vagus nerve) آسیب بزند. عصب واگ، عصبی است که حرکت غذا را از طریق دستگاه گوارشی کنترل می‌کند.
گاستروپارزی هنگامی ایجاد می‌شود که عصب واگ آسیب ببیند و یا کار نکند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، معده بیش از حد زمان طبیعی خود طول می‌کشد تا محتوای خود را تخلیه کند. به این عمل، تخلیه تاخیری معده گفته می‌شود.
برخی از علائم گاستروپارزی شامل:
- حالت تهوع و استفراغ
- سوزش معده
- احساس سیری
- نفخ
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- اسپاسم معده
گاستروپارزی می‌تواند مدیریت سطح گلوکز خون را مختل کند چرا که میزان جذب مواد غذایی غیر‌قابل پیش‌بینی است. بهترین راه برای جلوگیری از گاستروپارزی کنترل میزان قند خون در طول زمان است. اگر به گاستروپارزی مبتلا شدید، برای تنظیم رژیم انسولین به پزشک مراجعه کنید.
همچنین باید از خوردن غذا‌های فیبر‌دار و پرچرب اجتناب کنید زیرا هضم آنها بیشتر طول می‌کشد. سعی کنید در طی روز وعده‌های غذایی کوچک‌تری بخورید.
- زوال عقلی (Demantia)
دانشمندان اخیرا به رابطه بین دیابت نوع ۲ و بیماری آلزایمر که رایج‌ترن نوع زوال عقلی است، پی برده‌اند. مقدار زیاد قند خون با گذشت زمان می‌تواند به مغز آسیب بزند بنابراین کنترل سطح قند خون مهم است.
- پوسیدگی دندان
در افراد دیابتی که به بیماری خود زیاد توجه نمی‌کنند، رگ‌های کوچک خونی آسیب می‌بینند. این رگ‌ها شامل رگ‌های کوچکی است که به تغذیه دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کند. در نتیجه فرد در معرض خطر پوسیدگی دندان و عفونت لثه قرار می‌گیرد.
برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات دندانی، توصیه می‌شود هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشکی مراجعه کنید. دندان‌های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
نحوه جلوگیری
می‌توان از اثرات طولانی مدت دیابت نوع ۲ با انجام تغییراتی در سبک زندگی مانند مراقبت بیشتر در مورد دیابت، جلوگیری کرد.
میزان سطح قند خون خود را در محدوده توصیه شده نگه دارید. اگر محدوده ایمن را نمی‌دانید در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.
سعی کنید در رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود تغییراتی ایجاد کنید. از شکر، غذا‌های پر‌کربوهیدرات و غذا‌های فراوری شده اجتناب کنید. این شامل آبنبات‌ها، نوشیدنی‌های شکری، نان سفید، برنج و ماکارونی است.
ورزش‌های هوازی را با تمرینات قدرتی ترکیب کنید و راه‌های برای کاهش استرس خود پیدا کنید. همه اینها می‌تواند به حفظ وزن سالم کمک کند.
نکته کلیدی
در صورت ابتلا به این بیماری، همچنان می‌توانید یک زندگی طولانی و عاری از عوارض دیابت نوع ۲ داشته باشید. آگاهی بیشتر از عوامل ایجاد‌کننده خطر، نکته کلیدی در کاهش تأثیر دیابت بر بدن شماست.
حتی اگر علائم جدیدی ندارید، به صورت منظم برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. درمان زود هنگام می‌تواند از بروز عوارض مرتبط با دیابت جلوگیری کند.
همکاران ما در آزمایشگاه نانو ارومیه با شماره تلفن‌های ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۳ و ۰۴۴۳۳۴۵۷۹۹۶ و یا از طریق واتساپ با شماره ۰۹۱۴۸۰۵۲۷۲۴ منتظر دریافت سؤالات و راهنمایی شما در این زمینه هستند. همکاران ما در صورت نیاز، قادر به انجام نمونه‌گیری در منزل هستند.
همچنین در آزمایشگاه نانو برای دریافت نتیجه آزمایش، نیازی به مراجعه حضوری نیست و نتیجه به‌صورت الکترونیکی به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.
مطالب بیشتر در بخش مقالات سایت آزمایشگاه نانو
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نانو، یکی از مراکز مجهز آزمایشگاهی بخش خصوصی در ارومیه و آذربایجان‌غربی است که از اواخر سال ۱۳۹۷ با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و منحصربه‌فرد آزمایشگاهی و با رویکردی بیمار-محور در خدمت جامعه پزشکی و طیف وسیعی از بیماران مراجعه‌کننده از هموطنان گرامی و بیماران کشورهای همجوار قرار گرفته است و افتخار دارد به عنوان یکی از کامل‌ترین و بهترین آزمایشگاه‌های ارومیه در خدمت مردم عزیز این منطقه باشد.