آلرژی غذایی یکی از مشکلات شایع و رو به افزایش در سراسر جهان است. بر اساس آمار، نزدیک به ۲% از بزرگسالان و ۸% از کودکان به نوعی از انواع آلرژی غذایی مبتلا هستند. این آمارها نشان‌دهنده‌ اهمیت شناخت و درمان این بیماری است، زیرا عواقب عدم‌تشخیص و درمان می‌تواند شدید و حتی گاهی خطرناک باشد. برای مثال، برخی افراد ممکن است با مصرف یک لقمه از غذایی که به آن آلرژی دارند، دچار شوک آنافیلاکتیک شوند، که یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده زندگی است. بنابراین، آگاهی از نشانه‌ها و روش‌های تشخیص آلرژی غذایی، اولین قدم در راستای مدیریت و کنترل آن است.

علل بروز آلرژی غذایی

آلرژی غذایی به واکنش‌های غیرطبیعی بدن به برخی مواد غذایی اشاره دارد. این واکنش‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی بدن ما به اشتباه، برخی پروتئین‌های خاص موجود در مواد غذایی را به عنوان تهدیدی خطرناک شناسایی کند. برخی از علل آلرژی غذایی عبارتند از:

1. عوامل ژنتیکی: یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد آلرژی غذایی، وراثت است. اگر یکی از والدین یا هر دو آلرژی غذایی داشته باشند، احتمال بروز این مشکل در فرزندان بیشتر است. مطالعات نشان می‌دهد که وجود آلرژی در خانواده می‌تواند خطر ابتلا به آلرژی غذایی را تا ۵۰% افزایش دهد.
2. سیستم ایمنی ضعیف: سیستم ایمنی بدن افرادی که دارای اختلالات ایمنی هستند، ممکن است بیش از حد به پروتئین‌های غذایی واکنش نشان دهد و این موضوع منجر به بروز آلرژی‌های غذایی در آن‌ها شود. به ویژه در کودکان، سیستم ایمنی در حال رشد می‌تواند بیشتر در معرض این واکنش‌ها باشد .
3. عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها و مواد شیمیایی در محیط زندگی نیز می‌تواند خطر ابتلا به آلرژی غذایی را بالاتر ببرد؛ شامل آلودگی هوا، مصرف مواد شیمیایی در مواد غذایی، و سایر آلرژن‌های محیطی که به تضعیف سیستم ایمنی کمک می‌کنند .
4. تغییرات در رژیم غذایی: تغییرات در عادات غذایی و رژیم‌های غذایی مدرن نیز ممکن است به بروز آلرژی‌های غذایی کمک کند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد مواد غذایی فرآوری‌شده و حذف مواد غذایی طبیعی می‌تواند باعث ناپایداری سیستم ایمنی و بروز آلرژی شود .
5. آلودگی‌های میکروبی: برخی تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض میکروب‌ها و عفونت‌ها در دوران کودکی می‌تواند نقش محافظتی در برابر آلرژی‌های غذایی ایفا کند. در جوامعی که بهداشت کمتری دارند، نرخ آلرژی غذایی معمولاً پایین‌تر است، به احتمال زیاد به دلیل تماس بیشتر با میکروب‌ها .

رایج‌ترین مواد غذایی آلرژی زا

آلرژی‌های غذایی می‌توانند تأثیر جدی بر کیفیت زندگی افراد بگذارند. شناخت مواد غذایی آلرژی‌زا می‌تواند به مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند. شایع‌ترین مواد غذایی که ممکن است موجب آلرژی شوند، عبارتند از:

1. شیر: شیر گاو یکی از رایج‌ترین مواد غذایی آلرژی‌زا، به‌خصوص در کودکان است. برخی افراد ممکن است به پروتئین‌های موجود در شیر حساسیت داشته باشند که می‌تواند علائمی نظیر راش پوستی، دل‌درد و حتی مشکلات تنفسی ایجاد کند.
2. تخم‌مرغ: تخم‌مرغ نیز از مواد غذایی آلرژی‌زا محسوب می‌شود، به‌ویژه پروتئین‌های موجود در سفیده تخم‌مرغ. علائم می‌توانند شامل خارش، ورم و مشکلات گوارشی باشند.
3. بادام‌زمینی: یکی از خطرناک‌ترین آلرژی‌های غذایی، آلرژی به بادام‌زمینی است که می‌تواند منجر به واکنش‌های شدید مانند آنافیلاکسی شود. این نوع آلرژی معمولاً در کودکان مشاهده می‌شود و می‌تواند با گذشت زمان ادامه یابد.
4. ماهی و صدف: برخی از افراد به پروتئین‌های موجود در ماهی و صدف حساسیت دارند. این نوع آلرژی می‌تواند در هر سنی آغاز شود و علائم آن شامل مشکلات تنفسی، استفراغ و ورم است.
5. غلات: حساسیت به گلوتن، که در گندم و سایر غلات یافت می‌شود، می‌تواند منجر به بیماری سلیاک شود، یک اختلال خود-ایمنی که به دستگاه گوارش آسیب می‌زند.
6. سویا: آلرژی به سویا که معمولاً در کودکان دیده می‌شود، احتمال دارد منجر به علائم گوارشی و پوستی شود.
7. خشکبار: آجیل‌ها به ویژه بادام، گردو و فندق می‌توانند آلرژی‌زا باشند و بعضی افراد نسبت به این نوع مواد حساسیت دارند.

طبق تحقیقات، آلرژی غذایی در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. در اروپا به‌طور تخمینی ۴% از بزرگسالان و ۶% از کودکان به این مشکل دچارند. آلرژی‌های غذایی می‌توانند عواقب جدی به‌دنبال داشته باشند و در برخی موارد، ممکن است منجر به مرگ شوند.

روش‌های تشخیص آلرژی غذایی

روش‌های متعددی برای تشخیص آلرژی غذایی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:

1. سوابق پزشکی: پزشک با بررسی پرونده پزشکی شما و نشانه‌های آلرژی، ممکن است بتواند شواهدی مبنی بر آلرژی غذایی پیدا کند.
2. آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند سطح آنتی‌بادی‌ها را که به آلرژی‌ها مرتبط هستند، اندازه‌گیری کند. یکی از آزمایش‌های رایج، آزمایش IgE است که وجود آنتی‌بادی‌های خاصی را بررسی می‌کند.
3. آزمایش پوستی: در این آزمایش، مقدار کمی از انواع آلرژن (ماده آلرژی‌زا) به پوست شما وارد می‌شود و سپس پزشک بررسی می‌کند که آیا واکنشی به آن نشان می‌دهید یا خیر.
4. آزمایش خوراکی: این روش شامل مصرف مقدار کمی از ماده غذایی مشکوک در شرایط کنترل شده است تا بررسی شود که آیا واکنش آلرژیک ایجاد می‌کند یا نه. این آزمایش باید تحت نظارت پزشک انجام شود.

از کجا باید شروع کرد؟

اگر مشکوک هستید که به غذایی خاص آلرژی دارید، اولین قدم این است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک می‌تواند شما را راهنمایی کند که چه آزمایش‌هایی نیاز دارید و چه اقداماتی باید انجام دهید. همچنین می‌توانید از یادداشت کردن غذاهایی که مصرف می‌کنید و نشانه‌های خود، شروع کنید تا به پزشک کمک کنید تشخیص دقیق‌تری داشته باشد.

آزمایش خون آلرژی با تکنولوژی جدید الکس

برای تشخیص بهتر و دقیق‌تر آلرژی‌های غذایی، آزمایشگاه نانو ارومیه دستگاه جدیدی به نام ALEX2 Allergy Explorer را به تازگی به مجموعه تجهیزات خود افزوده است. این دستگاه، با تکنولوژی پیشرفته خود، امکان شناسایی سریع و دقیق آلرژن‌ها را فراهم می‌آورد. برخلاف روش‌های قدیمی که ممکن است زمان‌بر و دردناک باشند، ALEX2 می‌تواند به‌طور همزمان انواع مختلفی از آلرژن‌ها را تنها با استفاده از یک نمونه خون شناسایی کند و نتایج را با دقت بالا ارائه دهد.

با استفاده از تست ALEX2، شما می‌توانید به راحتی و بدون درد، آلرژی‌های خود را شناسایی کنید و در اسرع وقت به درمان آنها بپردازید. این تکنولوژی نوین، انتخابی ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال روشی سریع و مطمئن برای تشخیص آلرژی‌های غذایی هستند.

اگر مبتلا به آلرژی هستید،‌ رعایت این نکات ضروری است

مبتلایان به آلرژی غذایی باید برای جلوگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک، اقدامات زیر را انجام دهند:

1. شناسایی و اجتناب از آلرژن‌ها: شناسایی دقیق مواد غذایی آلرژی‌زا و اجتناب از آن‌ها ضروری است. لازم است برچسب‌های مواد غذایی را به دقت بخوانید.
2. آموزش و آگاهی: اطمینان حاصل کنید که اطرافیان‌تان درباره آلرژی شما آگاه هستند تا در مواقع اضطراری کمک کنند.
3. به همراه داشتن دارو: همیشه داروهای مورد نیاز مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا اپی‌نفرین را به همراه داشته باشید.
4. اطلاع‌رسانی در رستوران‌ها: هنگام خرید غذا یا مراجعه به رستوران، به پیشخدمت یا فروشنده درباره آلرژی خود اطلاع دهید.